W niedzielę, 18 maja 2025 roku, odbędą się wybory prezydenckie, a wraz z nimi od północy w nocy z piątku na sobotę obowiązuje cisza wyborcza, która potrwa do zakończenia głosowania o godzinie 21:00. Jej celem jest zapewnienie wyborcom czasu na spokojne podjęcie decyzji bez wpływu agitacji czy publikacji sondaży. Mimo tego od początku trwania ciszy wyborczej zarejestrowano już 15 wykroczeń, przede wszystkim w przestrzeni internetowej, w tym naruszenia popełnione przez dwóch posłów – wynika z informacji przekazanych przez podkomisarz Iwonę Kijowską z Komendy Głównej Policji.
Czym jest cisza wyborcza i jakie obowiązują zasady?
Cisza wyborcza to okres, w którym obowiązuje zakaz wszelkich działań agitacyjnych i publikacji sondaży wyborczych. Trwa od północy poprzedzającej dzień głosowania do jego zakończenia. Podstawowe zakazy w czasie ciszy wyborczej to:
- Zakaz agitacji wyborczej, czyli publicznego zachęcania lub nakłaniania do głosowania na konkretnych kandydatów.
- Brak publikacji sondaży wyborczych, zarówno tych przedwyborczych, jak i prowadzonych w dniu głosowania.
- Zakaz organizowania zgromadzeń, manifestacji, pochodów i wygłaszania przemówień o charakterze wyborczym.
- Zabroniona jest agitacja w internecie, która w praktyce obejmuje m.in. publikowanie postów, komentarzy czy materiałów promujących kandydatów.
- Nie można agitować w lokalach wyborczych, w tym poprzez eksponowanie symboli, znaków lub napisów kojarzonych z komitetami wyborczymi.
- Pojazdy oklejone plakatami wyborczymi mogą stać, ale nie mogą się poruszać.
Warto podkreślić, że plakaty rozwieszone przed rozpoczęciem ciszy wyborczej nie muszą być usuwane. Cisza wyborcza nie zakazuje natomiast zachęcania do udziału w wyborach, jeśli nie zawiera elementów agitacji na rzecz konkretnego kandydata.
Pierwsze wykroczenia – co ustaliła policja?
Jak informuje podkomisarz Iwona Kijowska z Komendy Głównej Policji, od początku obowiązywania ciszy wyborczej na terenie całego kraju odnotowano 15 wykroczeń. Większość z nich miała miejsce w internecie, co potwierdza, że w dobie cyfryzacji właśnie tam najczęściej dochodzi do naruszeń.
Każdy przypadek jest dokładnie analizowany przez policjantów, którzy monitorują sieć na bieżąco. Następnie zgłoszenia są przesyłane do właściwych jednostek terytorialnych, w których wykroczenia zostały popełnione. Wśród osób łamiących ciszę wyborczą są także dwóch posłów, co podkreśla, że przepisy nie omijają nawet osób publicznych i polityków.
Jakie kary grożą za złamanie ciszy wyborczej?
Za naruszenie zakazu agitacji w czasie ciszy wyborczej grozi grzywna, która w przypadku publikacji sondaży może wynieść od 500 tys. do nawet 1 mln złotych. Dotyczy to zarówno sondaży dotyczących prognozowanych zachowań wyborców, przewidywanych wyników wyborów, jak i tych przeprowadzanych w dniu głosowania.
Państwowa Komisja Wyborcza jednoznacznie zaznacza, że o tym, czy dane działanie stanowi naruszenie ciszy wyborczej, decydują wyłącznie organy ścigania i sądy. W przypadku podejrzenia złamania ciszy wyborczej wyborca powinien zgłosić ten fakt bezpośrednio na policję.
Znaczenie przestrzegania ciszy wyborczej dla procesu wyborczego
Cisza wyborcza ma kluczowe znaczenie dla zapewnienia uczciwości i transparentności wyborów. Pozwala wyborcom na refleksję bez presji mediów czy kampanii promocyjnych i eliminuje możliwość manipulacji informacjami tuż przed oddaniem głosu. W dobie mediów społecznościowych i łatwego dostępu do informacji przestrzeganie tego okresu jest coraz większym wyzwaniem dla organów państwowych.
Dane z ostatnich godzin przed wyborami pokazują, że naruszenia ciszy wyborczej są wciąż realnym problemem, co wymaga intensywnego monitoringu i skutecznych mechanizmów egzekwowania prawa.
W kontekście zbliżających się wyborów prezydenckich 2025, obowiązująca cisza wyborcza odnotowała już pierwsze naruszenia, zwłaszcza w internecie. Policja konsekwentnie monitoruje sytuację i zapowiada, że każdy przypadek będzie skrupulatnie badany. Warto pamiętać, że złamanie ciszy wyborczej może skutkować wysokimi karami finansowymi, sięgającymi nawet miliona złotych.
Dla wyborców i uczestników procesu wyborczego przestrzeganie ciszy wyborczej to nie tylko wymóg prawny, ale również element dbania o uczciwość i rzetelność demokratycznego głosowania