Jeszcze w 2025 roku rząd planuje uruchomić ogólnopolski system rejestracji zwierząt domowych – Krajowy Rejestr Oznakowanych Psów i Kotów (KROPiK). To rozwiązanie, określane potocznie jako „PESEL dla pupili”, ma na celu nie tylko uporządkowanie danych o zwierzętach, ale też walkę z ich bezdomnością i porzucaniem. Za prowadzenie rejestru odpowiadać będzie Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR).
Nowy system oznacza duże zmiany dla właścicieli, lekarzy weterynarii oraz samorządów. Rejestr będzie powiązany z aplikacją mObywatel, co pozwoli na cyfrowe zarządzanie informacjami o zwierzętach.
Kogo obejmie obowiązek rejestracji?
KROPiK nie będzie obejmował wszystkich zwierząt od razu. Zgodnie z założeniami projektu, obowiązkowa rejestracja dotyczyć ma:
- psów i kotów urodzonych po uruchomieniu systemu,
- zwierząt przekazywanych nowym właścicielom, np. w wyniku adopcji lub sprzedaży,
- pupili trafiających do schronisk.
Starsze zwierzęta, urodzone przed wejściem przepisów w życie, właściciele będą mogli rejestrować dobrowolnie.
Proces rejestracji będzie powiązany z obowiązkiem szczepienia – dla psów nastąpi podczas pierwszego szczepienia przeciwko wściekliźnie, a dla kotów przed ukończeniem 12 miesięcy życia. Brak rejestracji może skutkować mandatem lub grzywną, choć wysokość kar nie została jeszcze określona.
Jak będzie działał system KROPiK?
Nowy rejestr ma funkcjonować podobnie do systemów identyfikacji zwierząt już działających w wielu krajach Unii Europejskiej. Każdy pupil otrzyma unikalny numer identyfikacyjny, powiązany z danymi właściciela.
Do systemu będą mieli dostęp m.in.:
- lekarze weterynarii,
- gminy i urzędy miejskie,
- policja i straże miejskie,
- prokuratury i sądy,
- Inspekcja Weterynaryjna.
Dzięki temu służby szybciej zidentyfikują właściciela zagubionego lub porzuconego zwierzęcia, a także łatwiej będzie egzekwować obowiązki związane z opieką.
W bazie znajdą się dane takie jak: rasa, umaszczenie, płeć, data urodzenia, numer mikroczipu oraz dane właściciela. Informacje te wprowadzać będą lekarze weterynarii, co ma zapewnić ich wiarygodność i zgodność z dokumentacją medyczną zwierząt.
Dlaczego rząd wprowadza „PESEL” dla zwierząt?
Oficjalnym celem wprowadzenia KROPiK jest walka z problemem bezdomności zwierząt w Polsce. Według szacunków organizacji prozwierzęcych, co roku do schronisk w naszym kraju trafia nawet 80–100 tysięcy psów i kotów, z czego znaczna część nigdy nie znajduje nowego domu.
Dzięki obowiązkowej rejestracji, łatwiej będzie namierzyć właściciela porzuconego zwierzęcia, a także ograniczyć nielegalny handel szczeniętami i kociętami.
System ma również usprawnić kontrolę populacji zwierząt domowych – ułatwiając samorządom planowanie akcji sterylizacji, szczepień oraz kampanii informacyjnych.
Ciekawostką jest to, że w bazie znajdą się także psy służbowe – w tym zwierzęta pracujące w resorcie obrony narodowej czy Służbie Kontrwywiadu Wojskowego. Dla kotów nie przewidziano podobnego obowiązku, choć w niektórych instytucjach – np. portach i magazynach – również pełnią one funkcje użytkowe.
Ile będzie kosztować rejestracja pupila?
Choć rząd nie ujawnił jeszcze dokładnej wysokości opłaty, pewne jest, że rejestracja nie będzie darmowa. Środki mają zostać przeznaczone na utrzymanie i rozwój systemu KROPiK, a także na finansowanie programów walki z bezdomnością zwierząt.
Właściciele mogą jednak liczyć na dodatkowe udogodnienia. Dzięki integracji z aplikacją mObywatel, każdy użytkownik zyska dostęp do cyfrowego profilu swojego pupila, w którym znajdą się m.in.:
- historia szczepień,
- terminy kolejnych wizyt,
- dane identyfikacyjne,
- możliwość zgłoszenia zaginięcia lub zmiany właściciela.
Aplikacja ma także przypominać o zbliżających się szczepieniach, co pomoże utrzymać wysoki poziom bezpieczeństwa zdrowotnego zwierząt.
Co grozi za brak rejestracji?
Choć szczegóły przepisów karnych wciąż są w opracowaniu, wiadomo, że brak rejestracji zwierzęcia będzie traktowany podobnie jak niewykonanie obowiązkowego szczepienia. Właścicielowi może grozić mandat lub grzywna administracyjna.
Warto dodać, że w przypadku psów agresywnych lub zwierząt uczestniczących w incydentach (np. pogryzieniach), dane z KROPiK mają ułatwić ustalenie historii i odpowiedzialności właściciela.
Co to oznacza dla właścicieli zwierząt?
Wprowadzenie „PESEL-a” dla pupili oznacza większą odpowiedzialność, ale też większe bezpieczeństwo. W razie zaginięcia zwierzęcia, służby będą mogły szybko odnaleźć właściciela i zwrócić mu zwierzaka.
Dodatkowo, jednolity system pozwoli na:
- lepsze monitorowanie populacji zwierząt w Polsce,
- zwiększenie skuteczności adopcji,
- ułatwienie współpracy między schroniskami, gminami i weterynarzami,
- ograniczenie nielegalnych hodowli i pseudohodowli.
Z punktu widzenia państwa, KROPiK to krok w stronę cyfryzacji zarządzania opieką nad zwierzętami – podobny do wcześniejszych inicjatyw w rolnictwie czy systemach zdrowotnych.