Polscy kierowcy muszą przygotować się na radykalne zmiany, które już wkrótce zrewolucjonizują zasady poruszania się po drogach. Prezydent Karol Nawrocki podpisał nowelizację Prawa o ruchu drogowym, a jej kluczowe zapisy, wchodzące w życie na początku 2026 roku, uderzą w tych, którzy lekceważą ograniczenia prędkości nawet poza obszarem zabudowanym. Koniec z iluzją bezpieczeństwa na pustych trasach: przekroczenie prędkości o ponad 50 km/h na drogach krajowych czy powiatowych będzie miało takie same konsekwencje jak w miastach – natychmiastową utratę prawa jazdy na trzy miesiące. To nie jest odległa perspektywa, a pilna rzeczywistość, która w 2025 roku, patrząc na dotychczasowe statystyki, może dwukrotnie zwiększyć liczbę zatrzymanych uprawnień. Przygotuj się na rewolucję, która zmieni twoje nawyki za kółkiem.
Prawo jazdy stracisz także poza miastem: drastyczne zmiany w 2026 roku
Dotychczasowa zasada, wedle której przekroczenie prędkości o więcej niż 50 km/h skutkowało zatrzymaniem prawa jazdy na trzy miesiące wyłącznie w obszarze zabudowanym, od początku 2026 roku odejdzie w zapomnienie. Nowe prawo rozszerza ten rygor na drogi jednojezdniowe dwukierunkowe poza obszarem zabudowanym. Oznacza to, że jeśli na trasie krajowej z limitem 60 km/h pojedziesz 111 km/h, lub na drodze z ograniczeniem do 90 km/h osiągniesz 141 km/h – natychmiast stracisz uprawnienia. Nie będzie miało znaczenia, czy droga była pusta, czy warunki idealne. System rejestruje jedynie fakt przekroczenia granicy +50 km/h.
Ministerstwo Infrastruktury uzasadnia tę zmianę alarmującymi statystykami. Drogi jednojezdniowe dwukierunkowe są miejscem 80% wszystkich wypadków drogowych w Polsce, a co gorsza, odpowiadają za 87% wszystkich ofiar śmiertelnych. To jasno pokazuje, że trasy pozamiejskie są znacznie bardziej niebezpieczne niż ulice w centrach miast. Eksperci podkreślają, że nowe przepisy mają na celu drastyczne ograniczenie brawury. Warto pamiętać, że regulacje te nie obejmują autostrad i dróg ekspresowych. Na tych trasach nadal można przekraczać prędkość o ponad 50 km/h bez ryzyka natychmiastowej utraty prawa jazdy, choć oczywiście grozi za to wysoki mandat i punkty karne.
Skala zjawiska będzie ogromna. W ciągu pierwszych 10 miesięcy 2025 roku policja zatrzymała 63 818 praw jazdy, z czego 20 400 przypadków dotyczyło przekroczenia prędkości w obszarze zabudowanym. Po wejściu w życie nowych przepisów, ta liczba może wzrosnąć nawet dwukrotnie. Utrata prawa jazdy na 3 miesiące to nie tylko kłopoty z dojazdami do pracy czy prowadzeniem firmy, ale także konieczność ponownego odbioru dokumentu w starostwie, co dla wielu będzie poważnym obciążeniem logistycznym i finansowym.
Koniec z pobłażaniem dla recydywistów i bezwzględne punkty karne
Nowelizacja uderza również w kierowców, którzy notorycznie łamią przepisy. Osoba przyłapana na prowadzeniu pojazdu mimo czasowego zatrzymania uprawnień, straci prawo jazdy na stałe. O nowe uprawnienia będzie można ubiegać się dopiero po upływie 5 lat, przechodząc całą procedurę od nowa: kurs, egzamin teoretyczny i praktyczny. To bezwzględna sankcja dla piratów drogowych, którzy dotąd lekceważyli zakazy. Dane policji są porażające: wobec ponad 40 000 kierowców sądy orzekły więcej niż jeden zakaz prowadzenia pojazdów, a rekordzista ma ich na koncie aż 23. Tylko w 2025 roku policja zatrzymała 13 829 osób, które jeździły mimo sądowego zakazu. Teraz czeka ich bezkompromisowa kara.
Równie istotne zmiany dotyczą punktów karnych. Nowe prawo blokuje możliwość ich redukcji za najcięższe wykroczenia. Koniec z kursami w WORD, które kasowały 6 punktów karnych. Od teraz za wyprzedzanie na przejściu dla pieszych (15 punktów, 1500 zł mandatu, 3000 zł w recydywie), przekroczenie prędkości o ponad 50 km/h (13-15 punktów, do 2500 zł mandatu, 5000 zł w recydywie) czy przejazd na czerwonym świetle (15 punktów, 500 zł mandatu) – punkty pozostają na koncie kierowcy przez cały okres ich obowiązywania. Możliwość redukcji zostanie zachowana jedynie dla wykroczeń mniejszej wagi, takich jak niewłaściwe parkowanie czy drobne przekroczenia prędkości.
Brak możliwości redukcji punktów karnych za poważne naruszenia oznacza, że kierowcy będą znacznie szybciej zbliżać się do limitu 24 punktów, którego przekroczenie skutkuje automatyczną utratą prawa jazdy. Każdy następny błąd będzie miał o wiele większe konsekwencje, co ma wymusić większą ostrożność i przestrzeganie przepisów, szczególnie w kontekście zagrożeń dla bezpieczeństwa ruchu drogowego.
Młodzi kierowcy i kaski dla dzieci: nowe zasady bezpieczeństwa
Nowelizacja przywraca możliwość uzyskania prawa jazdy kategorii B przez osoby, które ukończyły 17 lat. Młody kierowca musi jednak uzyskać pisemną zgodę rodziców i przez pierwsze 6 miesięcy od uzyskania uprawnień może prowadzić samochód wyłącznie pod nadzorem dorosłego opiekuna. Opiekun musi mieć ukończone 25 lat, co najmniej 5-letni staż posiadania prawa jazdy B, być trzeźwy i nie mieć w przeszłości zakazu prowadzenia pojazdów. Prawo jazdy 17-latka będzie oznaczone specjalnym kodem, a jazda bez opiekuna będzie traktowana jak jazda bez uprawnień, grożąca utratą prawa jazdy i karą finansową od 1500 zł. Młodych kierowców w okresie próbnym obejmuje także zerowy limit alkoholu (0,0 promila).
Okres próbny dla nowych kierowców (po 18. roku życia) zostaje wydłużony do 2 lat, a dla 17-latków – do 3 lat (nie dłużej niż do 20. roku życia). Starosta będzie mógł przedłużyć ten okres o kolejne 2 lata, jeśli kierowca popełni dwa wykroczenia przeciwko bezpieczeństwu. Przy trzecim podejściu uprawnienia zostaną cofnięte. Dodatkowo, kierowca w okresie próbnym, który przekroczy 12 punktów karnych, będzie musiał ukończyć obowiązkowe szkolenie praktyczne z zakresu zagrożeń w ruchu drogowym. Kurs, trwający godzinę i kosztujący 300 zł, odbywać się będzie na płycie poślizgowej, demonstrując granice możliwości pojazdu i kierowcy, np. podczas hamowania awaryjnego z ABS czy jazdy w zakręcie z i bez ESP.
Nowe przepisy wprowadzają również obowiązek używania kasków ochronnych dla dzieci do 16. roku życia, poruszających się na rowerach, rowerach elektrycznych, hulajnogach elektrycznych i urządzeniach transportu osobistego. Obowiązek ten dotyczy także dzieci przewożonych. Za brak kasku rodzic lub opiekun zapłaci mandat w wysokości od 20 do 100 zł. Podwyższono również do 13 lat wiek dziecka, od którego może ono legalnie jeździć na hulajnodze elektrycznej po drodze publicznej. Te zmiany mają na celu zwiększenie bezpieczeństwa najmłodszych uczestników ruchu.
Buspasy dla elektryków i karetek: Kiedy nowe przepisy wejdą w życie?
Właściciele pojazdów elektrycznych i wodorowych mogą odetchnąć z ulgą. Nowelizacja przedłuża możliwość korzystania z buspasów przez te pojazdy do 31 grudnia 2027 roku. Pierwotnie przywilej ten miał wygasnąć już 1 stycznia 2026 roku. To dobra wiadomość dla ponad 118 208 właścicieli samochodów elektrycznych zarejestrowanych w Polsce (dane z października 2025 r.), gdzie wzrost rejestracji rok do roku przekracza 50%. W dużych miastach możliwość ominięcia korków może oznaczać oszczędność nawet 30 minut dziennie.
Również zespoły ratownictwa medycznego zyskują nowe uprawnienia. Karetki będą mogły korzystać z buspasów zawsze, niezależnie od tego, czy jadą z włączonymi sygnałami świetlnymi i dźwiękowymi. To usprawni dojazdy do pacjentów i zwiększy efektywność służb ratunkowych.
Większość kluczowych przepisów, w tym nowe zasady zatrzymywania prawa jazdy za przekroczenie prędkości poza obszarem zabudowanym oraz surowsze kary dla recydywistów, wejdzie w życie na początku 2026 roku (po 3 miesiącach od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw). Niektóre regulacje zaczną obowiązywać szybciej: zapisy dotyczące buspasów dla elektryków i karetek już w kolejnym dniu po ogłoszeniu ustawy, a możliwość ubiegania się o prawo jazdy przez 17-latków – w ciągu 14 dni. Obowiązek używania kasków przez dzieci do 16. roku życia zacznie obowiązywać po 6 miesiącach od ogłoszenia, dając rodzicom czas na zakup odpowiedniego sprzętu ochronnego.
Dla kierowców nadchodzi czas zwiększonej ostrożności. Nowe prawo jest bezkompromisowe i ma na celu realną poprawę bezpieczeństwa na polskich drogach. Każdy błąd kosztuje więcej, a ucieczka od konsekwencji staje się niemożliwa. Przygotuj się na rewolucję, która zmieni twoje nawyki za kółkiem.