W ostatnich dniach, Warszawa i Bruksela są wstrząśnięte decyzją Sądu Węgierskiego o udzieleniu azylu politycznego posłowi Prawa i Sprawiedliwości (PiS) Marcina Romanowskiego, podejrzanego o ustawianie konkursów na wielomilionowe dotacje z Funduszu Sprawiedliwości. Rzecznik Komisji Europejskiej (KE) Stefan de Keersmaecker, pytany o sprawę Romanowskiego, przypomniał, że państwa członkowskie mają obowiązek wykonania Europejskiego Nakazu Aresztowania.
Obowiązek wykonania Europejskiego Nakazu Aresztowania
De Keersmaecker podkreślił, że w przypadku Romanowskiego, sędzia na Węgrzech będzie musiał przeanalizować Europejski Nakaz Aresztowania, aby stwierdzić, czy wystąpiły pewne przesłanki, na podstawie których może odmówić jego wykonania. Ta finalna decyzja, jeśli chodzi o wykonanie Europejskiego Nakazu Aresztowania, będzie musiała zostać podjęta w ciągu 60 dni.
Azyl polityczny w wyjątkowych okolicznościach
Rzecznik KE dodał, że azyl może być przyznawany „tylko w bardzo wyjątkowych okolicznościach”. W Polsce, azyl polityczny jest uregulowany przez ustawę o udzielaniu azylu z 2003 roku, która weszła w życie w 2004 roku. W Polsce, azyl został przyznany m.in. w 2018 roku dla pielęgniarki z Białorusi, która została skazana za udział w nielegalnej demonstracji.
Reakcja polskiego rządu
Szef Ministerstwa Sprawiedliwości, Adam Bodnar, powiedział, że Polska będzie podejmowała wszelkie możliwe działania, aby sprowadzić Romanowskiego do Polski i doprowadzić go do odpowiedzialności przed polskim wymiarem sprawiedliwości. Bodnar zastrzegł jednak, że ze względu na działania władz Węgier, może się to nie udać. Minister zapowiedział, że w sprawie Romanowskiego będzie konieczne zaangażowanie Unii Europejskiej oraz Rady Europy.
Działania Prokuratury Krajowej
Prokuratura Krajowa, która prowadzi śledztwo dotyczące Funduszu Sprawiedliwości, będzie kontynuowała swoje działania, w tym również w celu wykonania Europejskiego Nakazu Aresztowania wobec Romanowskiego.
Ważna sprawa dla UE i Rady Europy
Minister Bodnar podkreślił, że sprawa Romanowskiego jest fundamentalna z punktu widzenia rzetelności życia publicznego i wykorzystywania środków publicznych. Stanowi ona również precedens, jeśli chodzi o stosowanie Europejskiego Nakazu Aresztowania w UE. Zaangażowanie Unii Europejskiej i Rady Europy w tę sprawę jest więc konieczne, aby zapewnić, że państwa członkowskie UE będą przestrzegać prawa UE.
Statystyki dotyczące Europejskiego Nakazu Aresztowania
W 2020 roku, Europejski Nakaz Aresztowania został wydany wobec 14 144 osób, z czego 7 440 zostało wykonanych. Według danych Eurojust, w 2019 roku, najwięcej Europejskich Nakazów Aresztowania zostało wydanych w Polsce (2 441), Hiszpanii (1 843) i Francji (1 444).
Wnioski
W Polsce i UE, sprawa Romanowskiego wywołała ogromne kontrowersje. Wydanie azylu politycznego przez Węgry podważyło wiarygodność systemu Europejskiego Nakazu Aresztowania. Teraz, UE i Rada Europy muszą zaangażować się w tę sprawę, aby zapewnić, że państwa członkowskie będą przestrzegać prawa UE.