W Polsce, gdzie każdy czwarty mieszkaniec kraju jest w wieku emerytalnym, kwestia egzekucji komorniczej ze świadczeń emerytalnych staje się coraz bardziej palącym problemem społecznym. Komornik może zająć nawet 25% emerytury brutto w przypadku zwykłych długów, a przy zaległościach alimentacyjnych – aż 60% świadczenia. Ten system, choć prawnie uregulowany, wywołuje głębokie konsekwencje społeczne i ekonomiczne.
Według danych Głównego Urzędu Statystycznego (GUS), w 2020 roku prawie 40% emerytów cierpiało z powodu długów, z których około 20% miało problemy z spłatą kredytów i pożyczek. To zjawisko jest szczególnie poważne, ponieważ emeryci są jednym z najbardziej wrażliwych grup społecznych.
Minimalna kwota chroniona przed zajęciem komorniczym wynosi 1335,72 zł, co dla wielu seniorów stanowi granicę przetrwania. Egzekucja może być prowadzona z różnych powodów – od niespłaconych kredytów i pożyczek, przez zaległości czynszowe, aż po niezapłacone rachunki za media czy usługi telekomunikacyjne. Szczególnie dotkliwe są zajęcia z tytułu zaległości alimentacyjnych.
Konsekwencje społeczne egzekucji komorniczej emerytur są daleko idące. Wielu emerytów, próbując uniknąć spirali zadłużenia, rezygnuje z zakupu leków czy proper odżywiania, co bezpośrednio wpływa na ich stan zdrowia i jakość życia. Ponadto, stres związany z utratą znacznej części dochodów często prowadzi do depresji, izolacji społecznej i pogorszenia stanu zdrowia.
Ekonomiści wskazują na szerszy kontekst problemu zadłużenia emerytów. Rosnące koszty życia, niedostateczna waloryzacja świadczeń oraz często nieprzemyślane decyzje kredytowe z przeszłości tworzą mieszankę wybuchową, która może prowadzić do systemowego kryzysu w grupie seniorów.
Problem zadłużonych emerytów ma również wymiar międzypokoleniowy. Coraz częściej to dzieci i wnuki muszą wspierać finansowo zadłużonych seniorów, co prowadzi do napięć rodzinnych i przekłada się na pogorszenie relacji międzypokoleniowych. Eksperci wskazują, że może to prowadzić do długotrwałych zmian w strukturze rodziny.
Aby zapobiec tej sytuacji, organizacje senioralne apelują o systemowe rozwiązania, które lepiej chroniłyby emerytów przed wpadaniem w spiralę zadłużenia. Postulują wprowadzenie obowiązkowych konsultacji finansowych przed zaciągnięciem zobowiązań oraz bardziej elastyczne podejście do spłaty zadłużenia przez osoby starsze.
Eksperci finansowi podkreślają potrzebę edukacji ekonomicznej seniorów. Wiele przypadków zajęć komorniczych mogłoby zostać unikniętych dzięki lepszemu zrozumieniu mechanizmów finansowych i świadomemu zarządzaniu budżetem domowym.
Wreszcie, system prawny powinien zapewnić emerytom łatwiejszy dostęp do pomocy prawnej i uproszczenia procedur wnioskowania o zmniejszenie wysokości zajęcia komorniczego.
W Polsce, gdzie problem zadłużenia emerytów jest coraz bardziej poważny, potrzebne są natychmiastowe działania, aby zapobiec dalszemu pogłębieniu tego problemu.