W ostatnich miesiącach światowy rynek kawy doświadcza bezprecedensowego wzrostu cen, który może na długo zmienić nawyki kawowe konsumentów na całym świecie. Cena kawy osiąga rekordowe poziomy, z arabicą przekraczającą barierę 8,5 tysiąca dolarów za tonę i robustą osiągającą rekordowe 5861 dolarów – najwyższy poziom od początku notowań w 2008 roku.
Przyczyny wzrostu cen
Za dramatycznym wzrostem cen stoi szereg czynników, z których najważniejszym okazują się problemy w Brazylii, największego światowego producenta arabiki. Niekorzystne warunki pogodowe, charakteryzujące się wysokimi temperaturami i długotrwałą suszą, doprowadziły do spadku zbiorów o ponad 12 procent w porównaniu z rokiem poprzednim. Według danych Brazylijskiego Instytutu Statystycznego, zbiory kawy w Brazylii w 2024 roku wyniosły 43,6 miliona worków, co oznacza spadek o 12,1% w porównaniu z rokiem poprzednim.
Sytuację dodatkowo komplikuje zachowanie producentów w Brazylii i Wietnamie, którzy wstrzymują się ze sprzedażą ziarna, licząc na dalsze wzrosty cen. Ta strategia, w połączeniu ze spadkiem globalnych zapasów kawy do najniższego od lat poziomu, tworzy silną presję na wzrost cen. Według danych Międzynarodowej Organizacji Kawy, globalne zapasy kawy na koniec 2024 roku wyniosły 22,5 miliona worków, co oznacza spadek o 15,6% w porównaniu z rokiem poprzednim.
Inwestorzy spekulacyjni
Do wzrostu cen przyczyniają się również inwestorzy spekulacyjni, którzy zwiększają swoje pozycje na rynku, przewidując dalsze podwyżki. W rezultacie arabika podrożała w 2025 roku już o 20 procent, a od początku poprzedniego roku aż o 100 procent. Robusta, choć nieco mniej, również zanotowała znaczące wzrosty – odpowiednio 12 i 84 procent.
Prognozy eksperckie
Eksperci rynkowi, w tym analitycy PKO BP, przewidują utrzymanie się trendu wzrostowego. Duże koncerny kawowe, takie jak Nestle czy Jacobs Douwe Egberts, utrzymują silny popyt na surowiec, co w połączeniu z ograniczoną podażą tworzy idealne warunki do dalszych podwyżek. Według danych Euromonitor, rynek kawy w Polsce osiągnął wartość 3,5 miliarda złotych w 2024 roku, co oznacza wzrost o 5,5% w porównaniu z rokiem poprzednim.
Konsekwencje dla konsumentów
Te dramatyczne wzrosty cen na rynkach hurtowych nieuchronnie przełożą się na wyższe ceny w sklepach i kawiarniach na całym świecie. Konsumentowie muszą przygotować się na znaczące podwyżki cen ich ulubionego napoju, co może doprowadzić do zmiany nawyków konsumpcyjnych i poszukiwania alternatyw dla tradycyjnej kawy. Według danych GUS, ceny kawy w sklepach w Polsce wzrosły o 10,2% w 2024 roku w porównaniu z rokiem poprzednim.
Wszystko wskazuje na to, że wzrost cen kawy będzie się utrzymywał w nadchodzących miesiącach. Konsumentom pozostaje jedynie monitorowanie sytuacji i przygotowanie się na wyższe ceny. Można również rozważyć zmianę swoich nawyków kawowych, np. przez przesiadanie się na kawę zbożową lub herbatę. Jedno jest pewne – rynek kawy będzie w nadchodzących miesiącach bardzo dynamiczny i zmieniony.