Od niedawna, południowa Europa, a w szczególności Polska, weszła w erę nowych zasad dziedziczenia majątku po bliskich. Te zmiany w prawie spadkowym dają spadkodawcom więcej swobody w decydowaniu o losach swojego majątku, a jednocześnie ograniczają dotychczasowe przywileje najbliższej rodziny.
Wśród kluczowych zmian w prawie spadkowymfiguruje uproszczenie procedury wydziedziczenia. Od teraz, spadkodawcy mogą łatwiej pozbawić praw do zachowku tych członków rodziny, którzy nie wywiązywali się ze swoich obowiązków rodzinnych. Brak kontaktu, odmowa pomocy w trudnych sytuacjach życiowych czy długotrwałe zaniedbywanie relacji rodzinnych mogą teraz skuteczniej prowadzić do utraty prawa do zachowku.
Inną ważną nowością jest możliwość sądowego obniżenia wysokości zachowku. Sądy mają teraz uprawnienia do elastycznego kształtowania jego wysokości, biorąc pod uwagę nie tylko sytuację finansową osoby uprawnionej, ale również możliwości majątkowe zobowiązanego do wypłaty. To oznacza, że nawet osoby uprawnione do zachowku mogą otrzymać znacznie niższą kwotę niż dotychczas.
Wprowadzono także instytucję umownego zrzeczenia się zachowku jeszcze za życia spadkodawcy. Ta dobrowolna rezygnacja może dotyczyć całości lub części należnego zachowku, co stwarza nowe możliwości planowania spadkowego i regulowania stosunków majątkowych w rodzinie za życia spadkodawcy.
Eksperci prawa spadkowego podkreślają, że nowe przepisy wymagają od rodzin większej świadomości prawnej i aktywnego podejścia do kwestii dziedziczenia. Rekomendują regularne konsultacje z prawnikami specjalizującymi się w prawie spadkowym, szczególnie w sytuacjach, gdy relacje rodzinne są skomplikowane.
Według danych Głównego Urzędu Statystycznego, w 2022 roku, w Polsce było ponad 350 tysięcy przypadków dziedziczenia majątku. Zmiany w prawie spadkowym mogą wpłynąć na jakieś 20% tych przypadków, dotykając około 70 tysięcy rodzin.
Dane Krajowego Rejestru Sądowego wskazują, że w 2022 roku, w Polsce zarejestrowano ponad 100 tysięcy testamentów. Nowe przepisy mogą spowodować wzrost liczby osób decydujących się na sporządzenie testamentu, jako sposób na uregulowanie swoich spraw majątkowych po śmierci.
Reforma prawa spadkowego odzwierciedla zmieniające się realia społeczne i rodzinne. Większa swoboda testowania i możliwość elastycznego kształtowania losów majątku po śmierci odpowiada na potrzeby współczesnych rodzin, które często funkcjonują w złożonych układach osobistych i majątkowych.
Dla osób potencjalnie uprawnionych do zachowku oznacza to konieczność większej dbałości o relacje rodzinne i świadomość, że samo pokrewieństwo może nie być już wystarczającą podstawą do otrzymania części spadku. Jednocześnie spadkodawcy otrzymali potężne narzędzie do kształtowania swoich decyzji spadkowych zgodnie z własnymi przekonaniami i oceną postaw najbliższych.
Warto zwrócić uwagę, że te zmiany w prawie spadkowym wprowadzają nowy etap w dziedziczeniu majątku po bliskich. Od teraz, spadkodawcy i ich rodziny muszą być bardziej świadome swoich praw i obowiązków, aby zmiany te mogły działać na ich korzyść.