Bułgaria, która od lat przygotowuje się do przyjęcia wspólnej waluty, prawdopodobnie stanie się 21. krajem Unii Europejskiej z euro jako oficjalnym środkiem płatniczym. Zmiana ma nastąpić już od 1 stycznia 2026 roku. Tymczasem w Polsce temat euro wciąż budzi kontrowersje – większość obywateli jest przeciwna tej decyzji, ale presja unijna może z czasem narastać.
Komisja Europejska daje zielone światło
Z nieoficjalnych źródeł unijnych wynika, że Komisja Europejska już w przyszłym tygodniu opublikuje pozytywny raport konwergencji dla Bułgarii, otwierający jej drogę do strefy euro. Trzej wysokiej rangi urzędnicy cytowani przez „Financial Times” twierdzą, że dokument będzie jednoznacznie pozytywny, co oznacza, że Bułgaria spełniła tzw. kryteria z Maastricht, niezbędne do przyjęcia euro.
Raport konwergencji ma zostać opublikowany w środę i będzie stanowić oficjalne potwierdzenie gotowości kraju do przyjęcia wspólnej waluty. Dokument ocenia, czy państwo kandydackie spełnia cztery główne warunki:
- stabilność cenowa (niska inflacja),
- zdrowe finanse publiczne (kontrolowany deficyt budżetowy i dług publiczny),
- stabilność kursu walutowego (uczestnictwo w mechanizmie ERM II),
- zgodne stopy procentowe (zbliżone do średnich w strefie euro).
Bułgaria – długa droga do euro
Bułgaria przystąpiła do Unii Europejskiej w 2007 roku i od samego początku deklarowała wolę przyjęcia wspólnej waluty. Przez kilkanaście lat kraj realizował szeroko zakrojony program reform – zarówno fiskalnych, jak i strukturalnych – mających na celu zbliżenie się do warunków strefy euro.
W ostatnich latach Sofia intensyfikowała działania, przystępując do mechanizmu kursowego ERM II i wzmacniając niezależność banku centralnego. Planowana zmiana waluty na euro od 1 stycznia 2026 roku oznacza również rozpoczęcie kampanii informacyjnej i edukacyjnej dla obywateli i przedsiębiorstw.
Gdzie już obowiązuje euro?
Obecnie euro obowiązuje w 20 spośród 27 państw członkowskich Unii Europejskiej, a korzysta z niego około 341 milionów obywateli. To druga najczęściej używana waluta na świecie – zarówno w obrocie gotówkowym, jak i elektronicznym. Kraje strefy euro to:
- Austria
- Belgia
- Chorwacja
- Cypr
- Estonia
- Finlandia
- Francja
- Niemcy
- Grecja
- Hiszpania
- Irlandia
- Włochy
- Litwa
- Łotwa
- Luksemburg
- Malta
- Holandia
- Portugalia
- Słowacja
- Słowenia
Od 2026 roku do tego grona dołączy Bułgaria, co oznacza, że euro stanie się oficjalną walutą w 21 krajach UE.
Korzyści i wyzwania wprowadzenia euro
Dla Bułgarii wejście do strefy euro to nie tylko symbol integracji europejskiej, ale też szereg praktycznych korzyści:
- eliminacja kosztów przewalutowań,
- łatwiejszy handel z partnerami strefy euro,
- większa przejrzystość cen,
- większa atrakcyjność inwestycyjna.
Z drugiej strony, wejście do strefy euro wiąże się również z wyzwaniami – m.in. utratą samodzielności polityki pieniężnej oraz koniecznością stabilizacji finansów publicznych na wysokim poziomie.
Czy Polska pójdzie tą samą drogą?
W kontekście bułgarskiej decyzji ponownie powraca pytanie o przyszłość euro w Polsce. Formalnie Polska, jak każdy nowy członek Unii Europejskiej po 2004 roku, zobowiązała się do przyjęcia wspólnej waluty, ale nie wyznaczyła żadnej daty.
Polska nie uczestniczy również w mechanizmie ERM II, co oznacza, że na razie nie spełnia podstawowego warunku technicznego rozpoczęcia procesu konwergencji. Według sondaży większość Polaków sprzeciwia się przyjęciu euro, obawiając się m.in. wzrostu cen, utraty kontroli nad polityką monetarną czy negatywnych skutków dla krajowych przedsiębiorstw.
W praktyce oznacza to, że nawet jeśli presja polityczna w Unii Europejskiej wzrośnie po wejściu Bułgarii do eurolandu, Polska zachowa autonomię w decyzji o terminie i tempie ewentualnej integracji walutowej. Do przyjęcia euro potrzebna byłaby nie tylko zgoda polityczna, ale i zmiana konstytucji, co w obecnym układzie sił politycznych wydaje się mało prawdopodobne.
Perspektywy na przyszłość
Wejście Bułgarii do strefy euro w 2026 roku to wyraźny sygnał, że rozszerzanie eurolandu postępuje mimo wcześniejszych zawirowań związanych z kryzysami finansowymi czy pandemią. Polska – jako jeden z największych krajów UE pozostających poza strefą euro – będzie coraz częściej stawiana przed pytaniem o gotowość do integracji walutowej.
Chociaż na razie nie ma realnych przesłanek do zmiany stanowiska rządu ani społeczeństwa w tej sprawie, przykład Bułgarii może rozpocząć nową falę debaty publicznej, szczególnie w obliczu dynamicznych zmian geopolitycznych i gospodarczych w Europie.