W sieci ponownie pojawiły się informacje sugerujące, że 14. emerytura miałaby zostać wypłacona również w grudniu. Plotki rozprzestrzeniają się w mediach społecznościowych i na forach, wprowadzając seniorów w błąd. ZUS jednoznacznie dementuje te doniesienia, podkreślając, że świadczenie zostało w całości wypłacone we wrześniu i nie przewidziano żadnych dodatkowych transz. Urzędnicy apelują o ostrożność wobec fake newsów, które mogą wprowadzać w błąd lub stanowić element prób wyłudzeń.
Skąd wzięły się plotki o grudniowej „czternastce”?
Fala nieprawdziwych informacji dotyczących grudniowej wypłaty 14. emerytury pojawiła się na początku listopada i szybko zaczęła krążyć w mediach społecznościowych, szczególnie na grupach tematycznych dla seniorów. Wpisy sugerowały, że rząd lub ZUS mogą „rozważać” dodatkową transzę świadczenia na koniec roku, co — jak podkreślają eksperci — jest całkowitą nieprawdą.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych oficjalnie potwierdza, że wszystkie wypłaty czternastek zostały zrealizowane zgodnie z harmonogramem w wrześniu 2024 (i analogicznie w 2023 czy 2022 roku). Świadczenie to jest wypłacane raz w roku, nie w cyklach kwartalnych ani sezonowych.
W odpowiedzi na rosnącą liczbę zapytań ZUS przekazał mediom:
„W grudniu nie są planowane żadne wypłaty 14. emerytury. Świadczenie zostało wypłacone we wrześniu wszystkim uprawnionym. Prosimy nie ulegać niepotwierdzonym informacjom publikowanym w internecie.”
Według analiz specjalistów zajmujących się bezpieczeństwem cyfrowym, tego rodzaju fake newsy pojawiają się cyklicznie. Najczęściej bazują na braku wiedzy o harmonogramie świadczeń oraz na mieszaniu informacji dotyczących 13. emerytury, która rzeczywiście jest wypłacana w innym terminie, czyli wiosną, a nie jesienią.
Eksperci zwracają uwagę, że część nieprawdziwych treści może pochodzić z kont anonimowych lub z krajów spoza UE, co jest elementem szerzej zakrojonej dezinformacji uderzającej w systemy społeczne. Bardziej przyziemny scenariusz dotyczy prób wyłudzeń — publikowane fake newsy mogą być pretekstem do nakłonienia seniorów do kliknięcia w linki podszywające się pod ZUS.
Specjalista ds. cyberbezpieczeństwa komentuje:
„Fałszywe informacje dotyczące świadczeń społecznych są jednym z najskuteczniejszych mechanizmów wyłudzania danych. Jeśli seniorzy wierzą, że mogą dostać kolejną wypłatę, częściej klikają w podrobione wiadomości rzekomo z ZUS. Stąd tak duża liczba tego typu fake newsów pod koniec roku.”
Kolejnym czynnikiem zwiększającym podatność na wprowadzenie w błąd jest rosnąca inflacja i spodziewane wydatki świąteczne. W naturalny sposób seniorzy liczą na dodatkowe wsparcie finansowe, co sprawia, że łatwiej uwierzyć w niezweryfikowane doniesienia.
Te działania powodują, że do placówek ZUS oraz na infolinię napływają liczne pytania dotyczące grudniowej „czternastki”. Urzędnicy podkreślają, że sytuacja powtarza się co roku — jesienią i zimą najczęściej pojawiają się plotki dotyczące rzekomych dodatkowych świadczeń.
Co warto wiedzieć o 14. emeryturze? Zasady, harmonogram i konsekwencje dezinformacji
14. emerytura, zgodnie z obowiązującymi przepisami, jest świadczeniem wypłacanym raz w roku, zazwyczaj na przełomie września. Jest kierowana do osób pobierających emerytury i renty, z pełną kwotą dostępną dla seniorów, których świadczenie podstawowe nie przekracza określonego progu dochodowego — zwykle w formie mechanizmu „złotówka za złotówkę”.
W 2024 roku (jak również w latach poprzednich) świadczenie wypłacono we wrześniu, a jego wysokość odpowiadała wartości minimalnej emerytury, która po waloryzacji wynosiła 1780,96 zł brutto. Oznacza to, że zdecydowana większość uprawnionych seniorów otrzymała właśnie taką kwotę.
ZUS w oficjalnych komunikatach podkreśla, że grudzień nie jest okresem wypłat żadnych dodatkowych świadczeń poza regularną, comiesięczną emeryturą lub rentą. Nie ma zatem podstaw prawnych, by rozważać grudniową wypłatę 14. emerytury.
Analitycy rynku świadczeń społecznych zwracają uwagę, że rozpowszechnianie fałszywych informacji o dodatkowych płatnościach może mieć realne konsekwencje. Z jednej strony wprowadza to zamieszanie i generuje dodatkowe obciążenie instytucji publicznych, które muszą wyjaśniać sytuację. Z drugiej — w niektórych przypadkach może prowadzić do strat finansowych, jeśli seniorzy padną ofiarą wyłudzeń.
Komentarz ekonomisty sektora publicznego wskazuje:
„Nawet pozornie niegroźny fake news może powodować chaos informacyjny. Seniorzy, którzy liczą na grudniową dodatkową wypłatę, mogą nieplanować wydatków racjonalnie lub zaciągać niepotrzebne zobowiązania. To ryzykowne, zwłaszcza przed okresem świątecznym.”
Warto podkreślić, że jedynym sposobem potwierdzania informacji o świadczeniach emerytalnych są komunikaty publikowane przez:
- Zakład Ubezpieczeń Społecznych,
- Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej,
- oficjalne rządowe portale i serwisy informacyjne.
ZUS apeluje, by nie ufać wiadomościom z anonimowych profili, łańcuszkom SMS oraz linkom rozsyłanym w komunikatorach. W razie wątpliwości seniorzy powinni korzystać z oficjalnej infolinii lub Platformy Usług Elektronicznych (PUE ZUS).
Na tle powtarzających się dezinformacji analitycy przewidują, że w kolejnych latach instytucje publiczne będą musiały większą uwagę przykładać do działań edukacyjnych i kampanii informacyjnych skierowanych do seniorów. To grupa, która nadal pozostaje najbardziej narażona na manipulację tego typu treściami.
Podsumowując: 14. emerytura została wypłacona we wrześniu i nie będzie ponownie wypłacona w grudniu. Wszelkie odmienne informacje pojawiające się w internecie to niepotwierdzone plotki lub elementy prób dezinformacji.