Międzynarodowy Fundusz Walutowy (MFW) zaleca Polsce wprowadzenie podatku katastralnego, który ma na celu zwiększenie dochodów z opodatkowania nieruchomości i dostosowanie systemu do standardów Unii Europejskiej. Podatek katastralny to rodzaj podatku, który jest pobierany od wartości nieruchomości, a nie od metra kwadratowego, jak dzieje się obecnie w Polsce.
Według szacunków, wprowadzenie podatku katastralnego mogłoby zwiększyć obciążenia właścicieli nieruchomości. Na przykład, właściciel 50-metrowego mieszkania o wartości 600 tysięcy złotych mógłby płacić rocznie około 6 tysięcy złotych podatku, a posiadacz domu o powierzchni 120 metrów kwadratowych nawet 10 tysięcy złotych. To oznaczałoby wzrost obciążeń podatkowych o kilkadziesiąt procent.
Dlaczego MFW zaleca Polsce wprowadzenie podatku katastralnego? Otóż, system oparty na opłatach za metr kwadratowy, który jest obecnie stosowany w Polsce, generuje znacznie niższe wpływy do budżetu niż systemy stosowane w innych krajach europejskich. Według danych MFW, Polska zajmuje 25. miejsce wśród 29 krajów UE pod względem dochodów z opodatkowania nieruchomości.
Jednakże, Ministerstwo Finansów na razie nie planuje wprowadzenia podatku katastralnego, wskazując na złożoność takiej reformy i konieczność wieloletnich przygotowań, w tym stworzenia szczegółowego katastru nieruchomości i systemu ich wyceny. Na rok 2025 przewidziano jedynie niewielką podwyżkę obecnego podatku od nieruchomości z 1,07 do 1,12 złotych za metr kwadratowy.
Wprowadzenie podatku katastralnego mogłoby dramatycznie wpłynąć na rynek nieruchomości w Polsce. Według danych GUS, w 2020 roku wartość rynku nieruchomości w Polsce wynosiła prawie 1,5 biliona złotych. Wyższe opodatkowanie mieszkań i domów mogłoby zmusić wiele rodzin do sprzedaży nieruchomości lub przeprowadzki do mniejszych lokali.
Zmiana systemu opodatkowania mogłaby szczególnie dotknąć mieszkańców dużych miast, gdzie wartości nieruchomości są najwyższe. Właściciele mieszkań w centralnych lokalizacjach mogliby stanąć przed koniecznością ponoszenia niewspółmiernie wysokich kosztów utrzymania w stosunku do swoich dochodów.
Warto też zauważyć, że wprowadzenie podatku katastralnego mogłoby wpłynąć na rozwój rynku najmu, gdyż część właścicieli próbowałaby przerzucić zwiększone koszty podatkowe na najemców.
Wreszcie, wprowadzenie podatku katastralnego mogłoby również wpłynąć na społeczną strukturę naszego społeczeństwa. Według danych MFW, w Polsce około 70% gospodarstw domowych posiada własne mieszkanie, co oznacza, że zmiana systemu opodatkowania mogłaby dotknąć wielu rodzin.
Czy Polska jest gotowa na wprowadzenie podatku katastralnego? Tylko czas pokaże, czy polski rząd będzie gotów do wprowadzenia tej zmiany i przeciwdziałać wyzwaniom, które mogą wyniknąć z tej reformy.