W ostatnim czasie urzędy skarbowe rozpoczęły intensywne kontrole darowizn przekazywanych między członkami rodzin. Fiskus sprawdza nie tylko wysokość przekazywanych kwot, ale także sposób dokonania przelewu oraz poprawność formalności. Nawet drobne uchybienia mogą skutkować utrata prawa do zwolnienia podatkowego i wysokimi karami finansowymi.
Limity darowizn: ile można przekazać bez podatku?
Wysokość zwolnienia podatkowego zależy od stopnia pokrewieństwa. Aktualne limity obowiązujące w Polsce są następujące:
* Grupa 0 (najbliższa rodzina: małżonek, dzieci, rodzice, wnuki, dziadkowie, rodzeństwo) – do 36 120 zł w ciągu 5 lat bez obowiązku zgłaszania. Wyższe kwoty trzeba zgłosić do urzędu skarbowego w ciągu 6 miesięcy, by uniknąć podatku.
* Grupa I (teściowie, zięć, synowa) – do 27 090 zł w ciągu 5 lat, powyżej tej kwoty podatek wynosi 3-7%.
* Grupa II (wujkowie, ciotki, szwagrowie, kuzyni) – do 5 733 zł, powyżej podatek sięga 12%.
* Grupa III (osoby niespokrewnione) – brak zwolnienia podatkowego, podatek może wynosić nawet 20%.
Najczęstsze błędy, które mogą kosztować majątek
Eksperci podatkowi alarmują, że wielu Polaków nieświadomie naraża się na dodatkowy podatek, przekazując pieniądze w slander niezgodny z przepisami. Aby być zwolnionym z podatku za przelaną rodzinie darowiznę, muszą być spełnione określone warunki:
* Tylko przelew – darowizna musi być przekazana przelewem bankowym, w przeciwnym razie fiskus może uznać ją za niezgłoszony dochód.
* Wpłata bezpośrednio na konto bankowe – Rodzic nie może przekazać dziecku darowiznyOPY gotówką. Nie może też wpłacać darowizny na inne konto niż konto dziecka. Częstym błędem jest np. spłacenie kredytu dziecka przelewając pieniądze z własnego konta. Prawidłowym sposobem przekazania darowizny jest zawsze wpłata na imienne konto dziecka.
* Brak zgłoszenia darowizny do urzędu skarbowego – jeśli kwota darowizny przekracza limit zwolnienia podatkowego, należy zgłosić ją w ciągu 6 miesięcy na formularzu SD-Z2. Kopię dokumentu należy podbić i zachować.
* Nieprawidłowy opis przelewu – w tytule przelewu powinno znaleźć się słowo „darowizna” oraz dane darczyńcy i obdarowanegofn, np. „Darowizna dla córki Anny Kowalskiej”, zamiast np. „Wpłata od mamy”.
Szczególny nadzór nad zakupami mieszkań i spłatą kredytów
Fiskus zwraca szczególną uwagę na duże transfery finansowe, zwłaszcza zakup nieruchomości lub spłatę kredytu hipotecznego. Młode osoby nabywające mieszkania mogą spodziewać się dokładnej weryfikacjionn pochodzenia środków, zwłaszcza gdy ich dochody nie uzasadniają posiadanych oszczędności.
Jeśli skarbówka wykryje, że środki przekazane przez rodzinę nie zostały prawidłowo zgłoszone, może naliczyć podatek od darowizny wraz z odsetkami, a w skrajnych przypadkach uznać je za nieujawnione dochody i opodatkować nawet 75% stawką!
Konsekwencje nieprawidłowości. Kary mogą być dotkliwe
Niedopełnienie formalności może skutkować:
* Koniecznością zapłaty zaległego podatku wraz z odsetkami.
* Wszczęciem postępowania w sprawie nieujawnionych dochodów.
* Nałożeniem sankcji za uchylanie się od opodatkowania.
* Możliwym postępowaniem karnoskarbowym w przypadku celowego unikania podatku.
Jak przekazać darowiznę bez ryzyka?
* Zawsze korzystaj z przelewu bankowego – nie przekazuj gotówki.
* Wpisz w tytule przelewu „darowiznę” oraz imię i nazwisko obdarowanegofn.
* Jeśli darowizna przekracza limit 36 120 zł (dla najbliższej rodziny), zgłoś ją na formularzu SD-Z2 w ciągu 6 miesięcy.
* Dokumentuj każdą darowiznę – zachowaj potwierdzenie przelewu i ewentualną umowę darowizny.
* Jeśli masz wątpliwości, skonsultuj się z doradcą podatkowym.
Według danych Głównego Urzędu Statystycznego (GUS), w 2022 roku w Polsce znajdowało się ponad 3,5 mln gospodarstw domowych, które przekazały darowizny na łączną kwotę ponad 12,5 mld zł. Natomiast Ministerstwo Finansów informuje, że w 2022 roku do urzędów skarbowych wpłynęło ponad 450 tys. zgłoszeń darowizn, z czego około 20% dotyczyło darowizn przekraczających limit zwolnienia podatkowego.
Eksperci podatkowi wskazują, że wzmożone kontrole wpisują się w szerszy trend uszczelniania systemu podatkowego. Państwo chce skuteczniej identyfikować niezgłoszone przepływy finansowe, zwłaszcza w obliczu rosnących wydatków budżetowych.
Z drugiej strony, restrykcyjne podejście skarbówki może zniechęcać rodziców do wspierania finansowego dzieci, co wpłynie na rynek nieruchomości. Możliwe jest także, że coraz więcej osób zacznie unikać oficjalnych form przekazywania pieniędzy, co może prowadzić do rozwoju szarej strefy.
Wnioskodawcy muszą pamiętać, że przekazywanie darowizn w rodzinie nie jest już tylko formalnością, ale wymaga znajomości przepisów i ostrożności w dokumentowaniu transakcji. Aby uniknąć problemów, warto odpowiednio przygotować się do darowizny i zadbać o każdy detal.