Najnowszy raport rządowy pokazuje, że różnice w wysokości emerytur kobiet i mężczyzn w Polsce rosną z każdym rokiem. Według danych z „Przeglądu Emerytalnego” przepaść między płciami przekroczyła już 1500 zł miesięcznie, a sytuacja stale się pogarsza. ZUS wskazuje jednak prostą metodę, która może znacząco poprawić sytuację przyszłych emerytek – i to bez zmian ustawowych.
Przepaść między kobietami a mężczyznami rośnie z roku na rok
Jeszcze w 2022 roku przeciętna emerytura wynosiła 2927 zł brutto, z czego mężczyźni otrzymywali średnio 3628 zł, a kobiety 2468 zł. Rok później różnica sięgnęła już 1330 zł, a na koniec 2024 roku kobiety dostawały średnio 3321 zł, podczas gdy mężczyźni aż 4818 zł.
Po marcowej waloryzacji w 2025 roku przeciętne świadczenie emerytalne w Polsce wzrosło do 4045 zł brutto. Jednak mężczyźni nadal otrzymują średnio 4980 zł, a kobiety zaledwie 3420 zł. Oznacza to, że kobiety mają o około 1500 zł mniej miesięcznie, mimo że przez całe życie zawodowe płacą składki tak samo jak mężczyźni.
Skąd się biorą te różnice?
Główną przyczyną tak dużych dysproporcji jest niższy wiek emerytalny kobiet – obecnie 60 lat, podczas gdy mężczyźni pracują do 65 roku życia. Te pięć lat różnicy ma ogromny wpływ na wysokość świadczenia, ponieważ:
- kobiety odprowadzają składki przez krótszy okres,
- zarabiają średnio mniej, co oznacza niższy kapitał składkowy,
- częściej przerywają karierę zawodową z powodu opieki nad dziećmi lub starszymi członkami rodziny.
Dodatkowo system emerytalny działa na zasadzie zdefiniowanej składki – wysokość emerytury to zgromadzony kapitał podzielony przez przewidywaną długość życia. Kobiety żyją statystycznie dłużej, więc ich zgromadzone środki dzielone są przez większą liczbę miesięcy. Efekt? Niższa miesięczna wypłata.
ZUS: każdy dodatkowy rok pracy to realny zysk
ZUS w najnowszym „Przeglądzie Emerytalnym” dokładnie wyliczył, o ile można zwiększyć emeryturę, decydując się na dłuższą pracę po osiągnięciu wieku emerytalnego.
- +1 rok pracy = wzrost świadczenia o 8,8% (kobiety) i 8,9% (mężczyźni)
- +2 lata pracy = wzrost o 19,1% (kobiety) i 19,5% (mężczyźni)
- +3 lata pracy = wzrost o 29,8% (kobiety) i 30,4% (mężczyźni)
- +4 lata pracy = wzrost o 41% (kobiety) i 42% (mężczyźni)
- +5 lat pracy = wzrost aż o 52,8% (kobiety) i 54,3% (mężczyźni)
To oznacza, że kobieta, która mogłaby przejść na emeryturę w wieku 60 lat z kwotą 3000 zł, decydując się na dalszą pracę do 65. roku życia, może otrzymywać około 4600 zł miesięcznie. Dla wielu seniorów to różnica między życiem na granicy ubóstwa a finansową niezależnością.
Emerytura i praca jednocześnie – to się opłaca
Warto pamiętać, że system pozwala łączyć pobieranie emerytury z dalszą pracą. Każdy rok aktywności zawodowej po uzyskaniu prawa do świadczenia powoduje automatyczne przeliczenie emerytury i jej podwyższenie.
Osoba, która zdecyduje się pracować, może po roku złożyć wniosek o przeliczenie świadczenia, a ZUS uwzględni nowo odprowadzone składki. Co ważne – takie rozwiązanie działa niezależnie od wysokości zarobków, a każda dodatkowa składka zwiększa przyszłą emeryturę.
ZUS zapowiada też wprowadzenie premii dla osób, które opóźnią przejście na emeryturę – nawet do 20 tys. zł jednorazowego dodatku. Choć projekt jest na etapie analiz, ma zachęcić Polaków do dłuższej aktywności zawodowej bez konieczności ustawowego podnoszenia wieku emerytalnego.
Problem „groszowych emerytur” wciąż narasta
Równolegle rośnie liczba osób otrzymujących tzw. emerytury groszowe – świadczenia wynoszące dosłownie kilka złotych miesięcznie. ZUS wypłaca je tym, którzy nie przepracowali wymaganego okresu składkowego, np. pracowali tydzień lub miesiąc.
Obecnie takich osób jest już ponad 437,9 tys., co stanowi 9,9% wszystkich emerytów. Niektóre wypłaty wynoszą zaledwie kilka groszy miesięcznie, podczas gdy koszt ich obsługi przewyższa wartość świadczenia. Minimalna emerytura w Polsce to obecnie 1878,91 zł brutto, ale wiele osób jej nie osiąga.
Czy rząd podniesie wiek emerytalny?
Mimo narastającego deficytu Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, rząd Donalda Tuska zapowiada, że podwyższenie wieku emerytalnego nie jest planowane. Minister pracy Agnieszka Dziemianowicz-Bąk potwierdza, że strategia rządu koncentruje się na dobrowolnych zachętach do dłuższej pracy, a nie na przymusie.
Jednak eksperci z SGH i Krajowej Izby Gospodarczej ostrzegają, że bez reform Polska może mieć problem z utrzymaniem stabilności systemu emerytalnego. Według ekonomistów zrównanie wieku emerytalnego kobiet i mężczyzn jest nieuniknione, jeśli państwo chce zachować równowagę budżetową.
Dla porównania, średni wiek emerytalny w krajach Unii Europejskiej wynosi około 65 lat dla obu płci, a wiele państw idzie dalej – Niemcy planują podnieść próg do 67 lat w 2031 roku, Francja już wprowadziła wiek 64 lata, a Włochy i Norwegia utrzymują 67 lat.
Co to oznacza dla przyszłych emerytów?
Z raportu wynika jasno – każdy dodatkowy rok pracy to inwestycja w przyszłość. Kobiety, które zdecydują się opóźnić przejście na emeryturę, mogą zyskać nawet ponad 50% wyższe świadczenie, co ma ogromne znaczenie w czasach rosnących kosztów życia.
ZUS zachęca, aby już dziś analizować swoje konto ubezpieczeniowe i planować moment przejścia na emeryturę z uwzględnieniem indywidualnych możliwości. To jedna z niewielu decyzji finansowych w życiu, która może przynieść tak wymierne korzyści.