Wraz z końcem 2024 roku, Polska zakończyła wypłatę bonu energetycznego, programu wsparcia społecznego, który miał pomóc gospodarstwom domowym w pokryciu rosnących kosztów energii elektrycznej. Chociaż wnioski o przyznanie pomocy mogły być składane do 30 września, ostatnie przelewy zostały zrealizowane dopiero w listopadzie z powodu trudności gmin w wygospodarowaniu środków.
Wsparcie dostępne dla różnych gospodarstw
Program bonu energetycznego oferował różne kwoty wsparcia w zależności od wielkości gospodarstwa domowego i typu ogrzewania. W przypadku gospodarstw z elektrycznym ogrzewaniem, kwoty wsparcia sięgały od 600 zł dla gospodarstw jednoosobowych do 1200 zł dla rodzin liczących co najmniej 6 osób. Podstawowe kryterium dochodowe wynosiło 2500 zł dla gospodarstwa jednoosobowego i 1700 zł na osobę w gospodarstwie wieloosobowym.
Innowacyjna zasada „złotówka za złotówkę”
Innowacyjnym elementem programu był system „złotówka za złotówkę”, który pozwalał na stopniowe zmniejszanie świadczenia w przypadku przekroczenia progu dochodowego. Ten mechanizm umożliwił bardziej niż 300 000 rodzin skorzystanie z programu wsparcia.
Brak kontynuacji programu: konsekwencje społeczne
Mimo planowanego przedłużenia wysokich cen energii w 2025 roku, program bonu energetycznego nie zostanie kontynuowany. Ta sytuacja może mieć istotne skutki społeczne, szczególnie dla gospodarstw domowych o niskich dochodach. Brak kontynuacji programu może prowadzić do zwiększenia ubóstwa energetycznego wśród najbardziej wrażliwych grup społecznych.
Według danych GUS, w 2022 roku aż 34% gospodarstw domowych w Polsce miało problemy z opłacaniem rachunków za energię. Bez programu wsparcia, ten procent może jeszcze wzrosnąć.
Zmiany w zachowaniach konsumenckich
Zakończenie programu może również wpłynąć na zmianę zachowań konsumenckich w zakresie zużycia energii. Gospodarstwa domowe mogą być zmuszone do poszukiwania alternatywnych sposobów oszczędzania energii, co może prowadzić do zwiększenia zainteresowania efektywnością energetyczną domów.
Wyzwania w administrowaniu pomocą społeczną
Program bonu energetycznego pokazał również wyzwania związane z administrowaniem pomocą społeczną na poziomie lokalnym. Trudności z terminową wypłatą świadczeń mogą prowadzić do zmian w systemie zarządzania podobnymi programami w przyszłości.
Inwestycje w efektywność energetyczną
Brak kontynuacji programu może również prowadzić do zwiększonego zainteresowania alternatywnymi źródłami energii i inwestycjami w efektywność energetyczną domów. Według danych Ministerstwa Klimatu i Środowiska, energia odnawialna stanowi 15% produkcji energii elektrycznej w Polsce. Bez programu wsparcia, ten procent może jeszcze wzrosnąć.
Warto zwrócić uwagę na fakt, że Polska ma obowiązek osiągnięcia celów klimatycznych UE, a jeden z nich to redukcja emisji gazów cieplarnianych o 55% do 2030 roku. Bez efektywnych programów wsparcia, osiągnięcie tych celów może być trudne.
Lokalne inicjatywy społeczne
Ta sytuacja może również wpłynąć na rozwój lokalnych inicjatyw społecznych mających na celu wzajemne wsparcie w zakresie kosztów energii. Gospodarstwa domowe mogą zacząć tworzyć wspólne inicjatywy, aby wspólnie pomagać sobie w pokryciu kosztów energii.
Planowanie długoterminowe
Ta jednorazowa forma wsparcia może również wpłynąć na sposób, w jaki gospodarstwa domowe planują swoje długoterminowe budżety i inwestycje w efektywność energetyczną. Bez programu wsparcia, gospodarstwa domowe będą musiały sami szukać sposobów oszczędzania energii i redukcji kosztów.
Podsumowując, zakończenie programu bonu energetycznego może mieć ważne skutki społeczne i ekonomiczne. Gospodarstwa domowe powinny być przygotowane do zmian iactively szukać sposobów oszczędzania energii i redukcji kosztów.