W 2025 roku Unia Europejska wprowadzi przełomowe zmiany w systemach ogrzewania budynków, zaczynając od stopniowego wycofywania kotłów gazowych. Nowa dyrektywa budynkowa przewiduje, że państwa członkowskie będą musiały wstrzymać dotacje na zakup kotłów gazowych już od 2025 roku, aż po całkowite wyeliminowanie do 2040 roku.
W Polsce obserwuje się paradoksalny wzrost popularności ogrzewania gazowego – z 31% do 37% w ostatnim sezonie grzewczym. Jednocześnie zainteresowanie pompami ciepła, które miały stanowić alternatywę dla tradycyjnych metod ogrzewania, spadło o 16 punktów procentowych.
Minister przemysłu Marzena Czarnecka, sama korzystająca z pieca gazowego, zaleca przy nowych inwestycjach wybieranie rozwiązań zgodnych z wytycznymi Komisji Europejskiej, choć nie planuje natychmiastowej wymiany własnego kotła.
Wprowadzane zmiany niosą ze sobą poważne skutki społeczne i ekonomiczne. Konieczność wymiany systemów grzewczych w ciągu 15 lat może stanowić znaczące obciążenie finansowe dla gospodarstw domowych. Spodziewany jest również wzrost cen nieruchomości wyposażonych w nowoczesne systemy ogrzewania. Transformacja wpłynie na rynek pracy, tworząc nowe miejsca w sektorze OZE przy jednoczesnej konieczności przekwalifikowania pracowników branży gazowej.
Szczególnym wyzwaniem będzie modernizacja systemów grzewczych w budynkach wielorodzinnych. Wspólnoty mieszkaniowe i spółdzielnie staną przed koniecznością długoterminowego planowania i znaczących inwestycji w nowe systemy ogrzewania.
Według danych Eurostatu, w 2020 roku emisja gazów cieplarnianych w Polsce wyniosła 317,6 mln ton ekwiwalentu CO2, co stanowi aż 14,3% całkowitej emisji UE. Wprowadzane zmiany mają przynieść wymierne korzyści dla środowiska i zdrowia publicznego poprzez poprawę jakości powietrza i redukcję emisji gazów cieplarnianych.
W Polsce funkcjonuje już około 1700 przystanków ładowania samochodów elekttrycznych, co jest wynikiem dynamicznej rozbudowy infrastruktury ładowania. Także w sektorze OZE obserwuje się dynamiczny rozwój, co powinno pomóc w łagodzeniu skutków transformacji systemów grzewczych.
Wspólnoty mieszkaniowe i spółdzielnie powinny już teraz rozpocząć planowanie modernizacji systemów grzewczych, aby uniknąć nieprzewidzianych kosztów i utrudnień w przyszłości. Rząd powinien również udostępnić dane wsparcia finansowego dla gospodarstw domowych i wspólnot mieszkaniowych, aby pomóc im w dostosowaniu się do nowych wymagań.
Transformacja systemów grzewczych w Polsce jest wyzwaniem, ale także szansą na poprawę jakości powietrza i redukcję emisji gazów cieplarnianych. Jest to również szansa dla Polski, aby stać się liderem w sektorze OZE w Europie.