W dzisiejszym świecie, w którym zagrożenia cybernetyczne są coraz bardziej powszechne, gotówka może stać się ważnym zabezpieczeniem dla gospodarstw domowych. Władze Holandii i Szwecji zalecają swoim obywatelom posiadanie gotówki w domu jako zabezpieczenia na wypadek cyberataków, które mogą sparaliżować sektor bankowy. Eksperci przestrzegają, że podobne ryzyko dotyczy również innych krajów, w tym Polski.
Europejskie banki centralne apelują o przygotowanie się na możliwe awarie systemów finansowych. Holenderski Bank Centralny rekomenduje przechowywanie od 200 do 500 euro jako rezerwy umożliwiającej funkcjonowanie w razie problemów z dostępem do środków na kontach bankowych. Szwedzkie władze zalecają natomiast kwotę minimum 170 euro, co ma wystarczyć na tygodniowe zakupy dla jednej osoby. W Polsce, choć nie ma oficjalnych wytycznych dotyczących trzymania gotówki, eksperci sugerują posiadanie tzw. żelaznego zapasu, który pozwoli na przetrwanie co najmniej kilku dni bez dostępu do systemów bankowych.
Dywersyfikacja oszczędności jest również ważnym elementem w przygotowaniu się na sytuacje awaryjne. Posiadanie części środków w różnych walutach, takich jak euro czy dolary, może zwiększyć stabilność finansową w sytuacjach kryzysowych. W 2020 roku, podczas pandemii COVID-19, wartość euro wzrosła o 5% w stosunku do złotego, co pokazuje, że posiadanie środków w obcych walutach może być korzystne.
Rosnące zagrożenie cyberatakami również w Polsce powoduje, że eksperci ds. bezpieczeństwa finansowego podkreślają konieczność przygotowania się na możliwe awarie systemów bankowych. W 2020 roku, Grupa hakerska NoName, kojarzona z Rosją, przeprowadziła ataki na Giełdę Papierów Wartościowych oraz strony logowania kilku banków, w tym Raiffeisen Bank, BOŚ Bank i PZU. Efektem były czasowe trudności w dostępie do kont bankowych.
Czy Polacy powinni przygotować się na ograniczony dostęp do bankowości? Historia pokazuje, że kryzysy finansowe mogą prowadzić do czasowych ograniczeń w dostępie do środków zgromadzonych na rachunkach. Podczas kryzysu w 2008 roku oraz w trakcie pandemii COVID-19 niektóre państwa wprowadzały limity wypłat, a banki miały problemy z obsługą klientów. W takich sytuacjach, gotówka może okazać się nieoceniona.
Jak przygotować się na sytuacje awaryjne? Zdaniem ekspertów, warto przestrzegać kilku zasad:
* Trzymać rozsądną ilość gotówki – na poziomie umożliwiającym funkcjonowanie przez kilka dni lub tydzień,
* Przechowywać pieniądze w bezpiecznym miejscu, ale nie w jednym miejscu, aby zminimalizować ryzyko kradzieży,
* Dywersyfikować oszczędności, posiadając część środków w obcych walutach,
* Monitorować sytuację gospodarczą i być przygotowanym na możliwe zakłócenia w systemie bankowym.
W Polsce, choć nie ma oficjalnych zaleceń w tej sprawie, coraz więcej ekspertów rekomenduje przygotowanie się na ewentualne trudności w dostępie do systemów finansowych. W świecie coraz bardziej uzależnionym od technologii, umiejętne zarządzanie środkami gotówkowymi może okazać się nieocenione. Według danych Narodowego Banku Polskiego, w 2020 roku, Polacy posiadali w gotówce około 340 mld złotych, co stanowiło około 15% całkowitej kwoty depozytów. To pokazuje, że gotówka nadal pełni istotną rolę w polskiej gospodarce.