Pamięć społeczna w Polsce: dziedzictwo prof. Barbary Szackiej
W 2024 roku, polska nauka poniosła wielką stratę. Zmarła prof. Barbara Szacka, jedna z najwybitniejszych postaci polskiej socjologii, która przez dziesięciolecia kształtowała sposób myślenia kolejnych pokoleń badaczy i studentów. Jej dorobek naukowy, metodologiczna precyzja, i etyczne standardy prowadzenia badań pozostaną drogowskazem dla przyszłych pokoleń badaczy.
Prof. Szacka była pionierką badań nad pamięcią zbiorową, prowadząc w latach 1965, 1988 i 2003 studia, które stały się kamieniem milowym w rozwoju polskiej socjologii. Jej książka „Życie i pamięć w mrocznych czasach” (2024) stanowi swoiste podsumowanie wieloletniej pracy badawczej i intelektualnej refleksji nad naturą społecznej pamięci.
Uniwersytet Warszawski był przez wiele lat główną sceną jej działalności akademickiej, gdzie jako wykładowczyni w Szkole Wyższej Psychologii Społecznej dzieliła się swoją wiedzą i doświadczeniem z kolejnymi pokoleniami studentów. Jej podręcznik „Wprowadzenie do socjologii” stał się fundamentalnym dziełem dla tysięcy studentów, wprowadzającym ich w fascynujący świat nauk społecznych.
Prof. Szacka była również członkinią Komitetu Etyki w Nauce PAN oraz Polskiego Towarzystwa Socjologicznego, dbając o wysokie standardy etyczne w badaniach naukowych i przyczyniając się do rozwoju polskiej socjologii. Jej małżeństwo z profesorem Jerzym Szackim, również wybitnym socjologiem, tworzyło niezwykły duet naukowy, który przyczynił się do powstania wielu cennych prac i inicjatyw naukowych.
Odejście prof. Barbary Szackiej zamyka pewną epokę w polskiej socjologii. Jej dorobek naukowy, metodologiczna precyzja, i etyczne standardy prowadzenia badań pozostaną drogowskazem dla przyszłych pokoleń badaczy. Jej prace będą nadal inspirować i skłaniać do refleksji nad naturą pamięci zbiorowej i mechanizmami funkcjonowania społeczeństwa.
Środowisko naukowe straciło nie tylko wybitną badaczkę, ale także mentorkę i autorytet moralny. Jej odejście pozostawia pustkę, którą trudno będzie wypełnić. Jednocześnie jej dorobek naukowy pozostaje żywy i aktualny, stanowiąc fundament dla dalszych badań nad społeczną pamięcią i świadomością zbiorową.
Wkrótce poznamy szczegóły dotyczące ceremonii pożegnalnej tej wielkiej postaci polskiej nauki. Będzie to okazja nie tylko do wyrażenia szacunku dla jej dokonań, ale także do refleksji nad znaczeniem jej prac dla współczesnego rozumienia społeczeństwa i jego przemian.
Dziś, w XXI wieku, pamięć społeczna jest coraz bardziej istotnym obszarem badań naukowych, szczególnie w kontekście coraz szybszych zmian społecznych i politycznych. Polska nauka powinna kontynuować badania nad pamięcią społeczną, aby zrozumieć mechanizmy funkcjonowania społeczeństwa i świadomości zbiorowej.
Według danych GUS, w 2020 roku w Polsce było około 36,6 tys. osób zatrudnionych w sektorze nauki i szkolnictwa wyższego. Wydatki na naukę w Polsce w 2020 roku wyniosły około 1,7% PKB, co stanowi 4% więcej niż w 2019 roku.
W Polsce socjologia jest jednym z najpopularniejszych kierunków studiów, z ponad 10 tys. studentów rozpoczynających studia w 2020 roku. Uniwersytet Warszawski jest jednym z największych i najbardziej prestiżowych uniwersytetów w Polsce, z ponad 40 tys. studentów.
Innymi słowy, dziedzictwo prof. Barbary Szackiej będzie kontynuowane przez przyszłe pokolenia badaczy, którzy będą kontynuować badania nad społeczną pamięcią i świadomością zbiorową.