Szymon Hołownia oficjalnie kończy dziś swoją kadencję na stanowisku Marszałka Sejmu. Jego rezygnacja, podpisana 13 listopada, wchodzi w życie o godzinie 8:00, a obowiązki szefa izby tymczasowo przejmie najstarszy z wicemarszałków. To element realizacji umowy koalicyjnej, zgodnie z którą funkcję Marszałka ma przejąć Włodzimierz Czarzasty z Nowej Lewicy. Zmiana otwiera etap politycznego „nowego rozdania”, które może rozstrzygnąć o układzie sił w całej koalicji.
Hołownia odchodzi. Koniec pewnej epoki w Sejmie
Rezygnacja Szymona Hołowni to formalne zamknięcie jednego z najbardziej medialnych rozdziałów w historii polskiego parlamentaryzmu. Polityk, który jeszcze kilka lat temu był szerzej znany głównie z programu „Mam Talent”, wprowadził do Sejmu styl określany mianem „Sejmfixu” — dynamiczny, skrupulatny, a momentami humorystyczny.
Po kadencji Elżbiety Witek, którą opozycja oskarżała o stronniczość, sposób prowadzenia obrad przez Hołownię wyróżniał się większą kontrolą sali plenarnej, precyzyjnym przestrzeganiem regulaminu i wyczuwalną ironią, która często łagodziła napięcia. Jego szybkie, mimochodem rzucane komentarze, uspokajanie sali z elegancją i dystansem, a nawet drobne żarty zyskały mu sympatię części opinii publicznej, a sesje Sejmu zaczęto porównywać do profesjonalnie reżyserowanych debat telewizyjnych.
Jednak w polityce popularność medialna nie zawsze idzie w parze z wynikiem wyborczym. Polska 2050, projekt polityczny Hołowni stworzony po wyborach prezydenckich 2020, w których zajął trzecie miejsce, nie spełnił oczekiwań z roku 2025. Wynik poniżej 10% był dla wielu komentatorów dowodem na erozję poparcia oraz słabnącą pozycję jego ugrupowania.
Paradoksalnie, największym sukcesem Hołowni okazała się Trzecia Droga — koalicja z PSL, która zdobyła 14,4%, stając się jednym z filarów obecnego rządu. Współpraca z Władysławem Kosiniakiem-Kamyszem dała Hołowni wpływ na kształtowanie polityki, ale dziś jego rola wyraźnie się zmienia.
Decyzja o oddaniu fotela Marszałka nie jest jednak zaskoczeniem — to konsekwencja zapisów podpisanej w 2023 roku umowy koalicyjnej, która zakładała rotację na najważniejszych stanowiskach w państwie. Hołownia poinformował o swojej decyzji podczas konferencji prasowej, mówiąc wprost: „Podpisałem zgodną z umową koalicyjną rezygnację z funkcji Marszałka Sejmu”.
Czarzasty na horyzoncie. Nowa Lewica walczy o kluczową pozycję
Stanowisko Marszałka Sejmu to nie tylko prestiż — to najważniejsza funkcja po prezydencie RP. Marszałek stoi na czele Sejmu, kieruje pracami izby, decyduje o porządku obrad, a w sytuacji opróżnienia urzędu przejmuje obowiązki głowy państwa. Przejęcie tego fotela oznacza znaczące wzmocnienie polityczne.
Zgodnie z ustaleniami koalicji, nowym Marszałkiem ma zostać Włodzimierz Czarzasty, współprzewodniczący Nowej Lewicy, jeden z najbardziej wyrazistych polityków ostatnich lat.
Czy Czarzasty ma większość?
Choć umowa koalicyjna jest jednoznaczna, głosowanie nadal wzbudza emocje. Posłanka Joanna Mucha w rozmowie z Radiem Łódź podkreśliła:
„Umów należy dotrzymywać. Prawie cały Klub Polski 2050 poprze Włodzimierza Czarzastego. Tylko jedna osoba jest nieprzekonana, ale być może uda nam się przekonać Agnieszkę Buczyńską”.
Wyzwaniem może być jednak stanowisko partii Razem, która przeszła do opozycji i obecnie nie jest formalnie częścią rządzącej koalicji. Razem nie deklaruje jednoznacznego poparcia, a ich głosy mogą okazać się decydujące.
Pewne jest natomiast, że Czarzasty nie może liczyć na wsparcie PiS ani Konfederacji — obie formacje zapowiadają głosowanie przeciwko kandydatowi Lewicy.
Zmiana, która uruchomi kolejne domino
Wymiana Marszałka automatycznie wpływa na cały układ funkcji w parlamencie i rządzie. Dotychczasowy podział wpływów opierał się na kilku równoległych ustaleniach koalicyjnych, a rotacja może wywołać efekt domina.
W ramach rekompensaty za oddanie stanowiska Marszałka Sejmu, Polska 2050 miała według nieoficjalnych rozmów otrzymać stanowisko wicepremiera dla Katarzyny Pełczyńskiej-Nałęcz — obecnej Minister Funduszy i Polityki Regionalnej. Problem w tym, że nie wpisano tego do umowy koalicyjnej, a więc realizacja będzie zależeć wyłącznie od decyzji premiera Donalda Tuska.
Jeśli Tusk nie zdecyduje się na taki krok, najbardziej prawdopodobny scenariusz to oddanie Polsce 2050 stanowiska wicemarszałka Sejmu. O ten sam fotel zabiega jednak Prawo i Sprawiedliwość, które — choć zwyciężyło w wyborach — nie zdołało zbudować większości i dziś walczy o każdą przestrzeń wpływu.
Nowa Polska w Senacie — kolejne przesunięcia?
Zmiany w Sejmie mogą uruchomić również przetasowania w Senacie. Grupa senatorów — Zygmunt Frankiewicz, Wadim Tyszkiewicz i Andrzej Dziuba — tworząca nową partię Nowa Polska, od dawna sygnalizowała gotowość do objęcia funkcji Wicemarszałka Senatu. Rotacja w Sejmie może być pretekstem do dalszego przemodelowania układu w izbie wyższej, zwłaszcza że Nowa Polska szuka pola do wzmocnienia swojej pozycji na scenie politycznej.
Co dalej z Hołownią? Polityk wchodzi w etap zmian
Oddanie laski marszałkowskiej to nie jedyna zmiana w jego życiu politycznym. Szymon Hołownia zapowiedział, że nie będzie ubiegał się o kolejną kadencję na stanowisku przewodniczącego Polski 2050. O przywództwo w partii rywalizują dziś Joanna Mucha i Ryszard Petru, ale niewykluczone, że do gry wejdą kolejni politycy.
Dla Hołowni to moment przejściowy — polityk nie zapowiada odwrotu z życia publicznego, ale wyraźnie zmienia swoją rolę. Z funkcji, która dawała mu ogromną widoczność i codzienny kontakt z politycznym centrum wydarzeń, przechodzi w etap, który wymaga szerszej strategii i redefinicji pozycji w koalicji.
Znaczenie dzisiejszej zmiany: symbolika i praktyka
Dzisiejsze wydarzenia to zarówno spełnienie umowy politycznej, jak i demonstracja stabilności rządu. Rotacje w najważniejszych stanowiskach to test na:
- lojalność koalicjantów,
- zdolność do negocjacji,
- utrzymanie równowagi wpływów między partiami.
Dla opinii publicznej to kolejny sygnał, że układ polityczny w Polsce po 2023 roku jest skomplikowany, wielowarstwowy i oparty na delikatnej symetrii interesów.
Hołownia kończy marszałkowanie, ale — jak mówią politycy z jego otoczenia — „show trwa dalej”. Zmienia się tylko scena.