Unia Europejska stoi obecnie na progu potencjalnego rozłamu. Po Brexicie, który wstrząsnął strukturami wspólnoty, pojawiły się kolejne oznaki niezadowolenia wśród krajów członkowskich. Węgrom, członkowi UE od 2004 roku, coraz trudniej zharmonizować swoje interesy z polityką Brukseli. Polityka prowadzona przez rząd premiera Viktora Orbána, który coraz częściej kwestionuje zasady unijne, może stanowić zapowiedź kolejnego rozłamu. Czy Węgry podążą śladem Wielkiej Brytanii?
Rosnące napięcia w stosunkach z UE
Kontekstem napięć między Węgrami a Unią Europejską jest przede wszystkim kontrowersyjna decyzja rządu, by zorganizować ogólnokrajowe konsultacje społeczne na temat przyszłości Ukrainy w strukturach UE. Choć formalnie głosowanie nie ma charakteru wiążącego, to jego symbolika jest ogromna. Węgierska kampania, której treść wypełniają anty-brukselskie hasła i wizerunki liderów takich jak Wołodymyr Zełenski i Ursula von der Leyen, skutecznie podsyca atmosferę nieufności wobec Brukseli. Premier Orbán, przy wsparciu swojego obozu politycznego, stawia w opozycji Węgry i Unię, twierdząc, że obecna polityka UE jest szkodliwa dla kraju.
Orbán o możliwym wyjściu z UE
Słowa Viktora Orbána na forum rządzącej partii Fidesz stanowią jednoznaczne ostrzeżenie dla Brukseli. Premier Węgier, choć zaznaczył, że „ten moment jeszcze nie nadszedł”, przyznał, że gdyby UE wyglądała tak, jak dziś, Węgry mogą nie zdecydować się na przystąpienie do wspólnoty. To poważna zapowiedź, która podważa fundamenty węgierskiej polityki zagranicznej. Orbán wciąż pozostaje członkiem UE, ale jego stanowisko stało się bardziej wyraziste, a każdy kolejny krok świadczy o stopniowym dystansowaniu się od wspólnoty.
Polityka Orbána – osłabienie wpływów Brukseli
Orbán, uznawany za jednego z najważniejszych eurosceptyków w Europie, koncentruje swoje ataki na kilku obszarach polityki unijnej. Przede wszystkim krytykuje zasady przyznawania funduszy unijnych, twierdząc, że Węgry nie są traktowane sprawiedliwie w porównaniu z innymi państwami członkowskimi. Na celowniku znajduje się również wspólna polityka rolna oraz sposób zarządzania kryzysem ukraińskim, który zdaniem premiera Węgier, może zniszczyć stabilność osiągniętą przez kraj w ostatnich latach.
Orbán nie ogranicza się do samej krytyki. Z kolei jego strategia jest podwójna: z jednej strony dąży do wzmocnienia pozycji Węgier w Unii, a z drugiej – umacnia swój autorytet w kraju, szczególnie w kontekście rosnącej opozycji wewnętrznej. Przykład stanowi Peter Magyar, który staje się poważnym rywalem Orbána w nadchodzących wyborach.
Zastosowanie retoryki Eurosceptycyzmu
Język używany przez Orbána przypomina retorykę, którą stosowali zwolennicy Brexitu w Wielkiej Brytanii. Bruksela przedstawiana jest jako zewnętrzna instytucja, która narzuca decyzje państwom członkowskim, ignorując ich suwerenność i interesy narodowe. Choć jeszcze nie zapowiedziano oficjalnego referendum w tej sprawie, to słowa premiera stanowią wyraźny sygnał, że kierunek zmian w Węgrzech nie jest już jednoznaczny.
Symboliczne głosowania i delegitymizacja UE
Węgry nadal formalnie pozostają członkiem Unii Europejskiej, ale proces stopniowej delegitymizacji projektu europejskiego jest coraz bardziej widoczny. Odbywają się głosowania, które choć symboliczne, mają na celu stworzenie atmosfery wątpliwości wobec instytucji unijnych. Kampania Orbána, wspierana przez propagandę wewnętrzną, wzmaga opór wobec Brukseli i buduje atmosferę niepewności wśród obywateli. Celem jest także osłabienie pozycji Węgier w ramach UE oraz przygotowanie terenu na możliwy przyszły rozłam.
Węgry na tle rozszerzenia UE
Tymczasem Unia Europejska, stojąc przed wyzwaniem przyjęcia nowych państw, takich jak Ukraina, może stanąć przed dylematem: rozszerzać się o nowe państwa, czy raczej zacząć myśleć o utracie jednego z obecnych członków. Węgrom trudno jest pogodzić swoje interesy z polityką Brukseli, a niepewność dotycząca przyszłości Węgier w UE może wkrótce przerodzić się w poważny kryzys dla wspólnoty.
Choć na razie nie ma mowy o oficjalnym referendum, to słowa Orbána oraz rozwój sytuacji politycznej wskazują, że Węgry mogą wkrótce podjąć decyzję o przyszłości w Unii Europejskiej. Dla Brukseli oznacza to nie tylko polityczną porażkę, ale także wstrząs w kontekście przyszłości samego projektu unijnego. Jeżeli kraj podjąłby kroki w stronę Brexitu, mogłoby to oznaczać koniec jednej z najważniejszych i najstabilniejszych demokracji w Europie Środkowej.