W Polsce coraz częściej słyszymy o alarmujących prognozach dotyczących przyszłości demograficznej naszego kraju. Według danych Głównego Urzędu Statystycznego (GUS) i Organizacji Narodów Zjednoczonych, do 2060 roku populacja Polski może zmniejszyć się o 6,7 miliona osób, a do końca stulecia spaść do zaledwie 19 milionów mieszkańców. Co jest przyczyną tego dramatycznego spadku?
Ekspertów są zgodni, że głównymi powodami są utrzymujący się od trzech dekad niski wskaźnik urodzeń, rosnąca przewaga liczby zgonów nad urodzeniami, a także emigracja młodych Polaków, którzy wyjeżdżają w poszukiwaniu lepszych warunków życia. Dodatkowym czynnikiem jest brak odpowiednich inwestycji w edukację i kształcenie ustawiczne, co pogłębia problemy rynku pracy.
Starzejące się społeczeństwo stanowi ogromne wyzwanie dla systemu emerytalnego, który bez reform może nie udźwignąć rosnących obciążeń. Warto pamiętać, że wydłużająca się średnia długość życia w połączeniu ze spadającą liczbą osób w wieku produkcyjnym może prowadzić do znaczącego spowolnienia wzrostu gospodarczego i utraty konkurencyjności kraju na arenie międzynarodowej.
Jakie są możliwe rozwiązania? Eksperci wskazują na konieczność wdrożenia kompleksowych reform, w tym:
* reorganizacji systemu świadczeń rodzinnych
* inwestycji w edukację i programy szkoleniowe
* dostosowania rynku pracy do potrzeb młodych rodziców
* zrównania wieku emerytalnego kobiet i mężczyzn
Warto również zwrócić uwagę na fakt, że największy prodemograficzny program, „Rodzina 500 plus”, wprowadzony w 2016 roku, nie spełnił swojej roli. Mimo znacznych nakładów finansowych, program nie osiągnął zamierzonych celów demograficznych. Liczba urodzeń w Polsce w 2023 roku wyniosła 272,5 tysiąca, co stanowi znaczący spadek w porównaniu z wcześniejszymi prognozami.
Oficjalne stanowisko rządu jest jednoznaczne: program „500 plus” nie spełnił oczekiwań w zakresie zwiększenia dzietności. Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, Agnieszka Dziemianowicz-Bąk, stwierdziła, że nie ma co się łudzić, że 800 plus ma istotny wpływ na demografię.
Wobec tak poważnej sytuacji czas na zmiany. Potrzebna jest wielosektorowa strategia, aby skutecznie przeciwdziałać negatywnym trendom demograficznym. Polska musi działać teraz, aby zapobiec kryzysowi gospodarczemu i społecznemu, który może dotknąć każdego Polaka.