W środę 19 maja szwajcarska wioska Blatten, położona w kantonie Valais, została niemal całkowicie zasypana przez olbrzymią masę lodu, skał i śniegu, która oderwała się od pobliskiego lodowca. W ciągu zaledwie 40 sekund zniszczeniu uległo około 90 procent powierzchni miejscowości zamieszkanej przez 300 osób. Mieszkańcy zostali uprzednio ewakuowani, jednak straty materialne są ogromne, a eksperci ostrzegają przed kolejnymi osunięciami.
Fragment lodowca oderwał się nagle i zniszczył dużą część Blatten
W połowie maja geolodzy zidentyfikowali poważne zagrożenie lawinowe w rejonie lodowca nad wioską Blatten w dolinie Loetschental. W związku z ryzykiem, podjęto decyzję o pilnej ewakuacji mieszkańców, którym dano zaledwie 20 minut na opuszczenie domów. To działanie zapobiegawcze okazało się kluczowe dla ochrony ludzkiego życia.
Pomimo tych środków ostrożności, w środę po południu oderwał się fragment lodowca o objętości około 3,5 miliona metrów sześciennych lodu, skał i zmrożonego śniegu. Ta ogromna masa spadła na teren wioski, powodując jej niemal całkowite zasypanie. Z szacunków wynika, że około 90% powierzchni Blatten zostało zniszczone.
Nagranie wykonane dronem ukazuje, jak po katastrofie pozostała jedynie rozległa równina z błota i ziemi, unoszący się kurz oraz fragmenty zawalonych drewnianych domów na obrzeżach terenu. Według relacji służb meteorologicznych, cały proces zasypania wioski trwał około 40 sekund.
🔴 Le village (évacué) de #Blatten [CH] dans le Valais #Suisse, est ensevelie ce mercredi après-midi sous des millions de mètres cubes de glace et de roche…😪🇨🇭 (©Pomona) pic.twitter.com/Lcqtq0dQYT
— Météo Franc-Comtoise (@MeteoFrComtoise) May 28, 2025
Skala zniszczeń i reakcja władz
Franz Ruppen, przedstawiciel władz kantonu Valais, określił zdarzenie jako „kompletną katastrofę”. Podkreślił, że mieszkańcy nie spodziewali się tak gwałtownej i niszczącej lawiny, która wydarzyła się pomimo wcześniejszej ewakuacji.
Władze gminy publicznie wyraziły swój szok i żal z powodu zaistniałej tragedii. Na ten moment nie ma informacji o ofiarach śmiertelnych ani poważnie rannych, co zawdzięcza się szybkiemu działaniu służb i odpowiednio wcześnie podjętej ewakuacji.
Ryzyko kolejnych osunięć – lodowiec przesuwa się dalej
Sytuacja pozostaje jednak bardzo poważna. Lodowiec, który spowodował zniszczenia, nadal się przesuwa – codziennie o około 10 metrów. Regionalne biuro ds. zagrożeń naturalnych kierowane przez Raphaela Mayoraza ostrzegło, że dalsze osunięcia lodowca są bardzo prawdopodobne. W związku z tym nie wyklucza się kolejnych ewakuacji mieszkańców z sąsiednich terenów.
Takie zjawiska są skutkiem postępującego topnienia lodowców i destabilizacji ich mas. Topniejące lodowce w Alpach są monitorowane przez specjalistów, którzy alarmują, że wiele miejscowości w regionie może być zagrożonych podobnymi katastrofami.
Zmiany klimatyczne a przyspieszające topnienie lodowców
Według danych ekspertów klimatycznych oraz obserwacji środowiskowych, przyspieszone topnienie lodowców jest bezpośrednio związane ze wzrostem globalnych temperatur. Portal BBC oraz inni naukowcy wskazują, że jeśli nie uda się ograniczyć ocieplenia planety do 1,5 stopnia Celsjusza powyżej poziomu sprzed epoki przemysłowej, wiele lodowców alpejskich może zniknąć w ciągu najbliższego stulecia.
Topnienie wiecznej zmarzliny i destabilizacja zboczy górskich zwiększają ryzyko osuwisk i lawin, które stanowią realne zagrożenie dla mieszkańców i infrastruktury.
Historyczne przykłady i podobne zdarzenia w Szwajcarii
Blatten nie jest pierwszą szwajcarską miejscowością dotkniętą przez takie zdarzenia. Dwa lata temu mieszkańcy wioski Brienz zostali ewakuowani z powodu osuwającego się zbocza nad ich miastem. Dozwolone były powroty na teren miejscowości jedynie na krótkie okresy czasu.
W 2017 roku doszło do największego od ponad wieku osuwiska w pobliżu wioski Bondo, które pochłonęło życie ośmiu turystów oraz zniszczyło wiele domów. Te wydarzenia podkreślają potrzebę systematycznego monitorowania i działań prewencyjnych w regionie alpejskim.
Perspektywy i rekomendacje eksperckie
Eksperci ds. zagrożeń naturalnych wskazują, że konieczne są dalsze inwestycje w systemy wczesnego ostrzegania, monitoring lodowców i zboczy, a także w plany ewakuacyjne i edukację mieszkańców.
W obliczu zmieniającego się klimatu i coraz częstszych ekstremalnych zjawisk naturalnych ochrona ludności oraz infrastruktury w regionach górskich staje się priorytetem. Odpowiedzialne władze lokalne i regionalne muszą współpracować z naukowcami i służbami ratunkowymi, aby minimalizować skutki takich katastrof i zapobiegać kolejnym tragediom.