W miniony piątek polski parlament podjął historyczną decyzję, uchwalając nową ustawę o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Ten przełomowy akt prawny przynosi kompleksową modernizację systemu wsparcia osób bezrobotnych oraz instytucji odpowiedzialnych za politykę zatrudnienia w Polsce.
Ustawa ta zastępuje dotychczasowe regulacje funkcjonujące od dwóch dekad i wprowadza szereg istotnych zmian, które mają na celu dostosowanie polityki zatrudnienia do obecnych realiów ekonomicznych, społecznych i demograficznych. Jedną z najistotniejszych zmian jest reforma systemu zasiłków dla bezrobotnych. Dotychczasowe przepisy przewidywały zróżnicowanie wysokości zasiłku w zależności od stażu pracy, co było dyskryminujące dla osób z krótszym stażem. Nowa ustawa znosi tę zasadę, co oznacza, że wszyscy bezrobotni, niezależnie od długości wcześniejszego zatrudnienia, będą uprawnieni do zasiłku w pełnej wysokości.
Inną ważną zmianą jest wprowadzenie stażu plus, nowej formuły stażu zawodowego, która ma skuteczniej łączyć zdobywanie praktycznych umiejętności z rzeczywistymi potrzebami rynku pracy. Program ten zakłada dodatkowe korzyści zarówno dla stażysty, jak i dla pracodawcy. Uczestnik stażu otrzyma dodatek do stypendium, co ma zwiększyć atrakcyjność tej formy podnoszenia kwalifikacji, natomiast pracodawca będzie premiowany za efektywne przygotowanie stażysty do późniejszego zatrudnienia.
Nowa ustawa kładzie również szczególny nacisk na aktywizację zawodową poprzez wprowadzenie innowacyjnych form wsparcia. Jedną z nich są pożyczki edukacyjne, które mają wspierać uczenie się przez całe życie i dostosowywanie kwalifikacji do zmieniających się wymagań rynku pracy. Osoby zainteresowane podniesieniem swoich kompetencji będą mogły ubiegać się o pożyczkę w wysokości do 400 procent przeciętnego wynagrodzenia.
Ustawa wprowadza również mechanizm priorytetyzacji wsparcia dla określonych grup społecznych. Pierwszeństwo w uzyskaniu pomocy otrzymają między innymi członkowie rodzin wielodzietnych posiadający Kartę Dużej Rodziny oraz osoby samotnie wychowujące dzieci. Te preferencje mają na celu wsparcie osób, które ze względu na swoją sytuację rodzinną mogą doświadczać dodatkowych barier w dostępie do rynku pracy.
Reforma systemu rynku pracy została wpisana do Krajowego Planu Odbudowy jako jedno z kluczowych działań wspierających transformację polskiej gospodarki po pandemii COVID-19. Oznacza to, że jej wdrożenie jest nie tylko istotnym elementem krajowej polityki zatrudnienia, ale również zobowiązaniem Polski wobec Unii Europejskiej, warunkującym dostęp do środków z Funduszu Odbudowy.
Nowa ustawa o rynku pracy i służbach zatrudnienia stanowi odpowiedź na kluczowe problemy polskiego rynku pracy – niedobór wykwalifikowanych pracowników, trudności z aktywizacją zawodową osób z grup defaworyzowanych oraz wyzwania związane z automatyzacją i cyfryzacją gospodarki. Jej skuteczne wdrożenie może przyczynić się do zwiększenia aktywności zawodowej Polaków, poprawy dopasowania kompetencji pracowników do potrzeb pracodawców oraz ogólnego wzrostu konkurencyjności polskiej gospodarki.
Według Głównego Urzędu Statystycznego, w 2022 roku stopa bezrobocia w Polsce wyniosła 3,4%. Nowa ustawa ma na celu zmniejszenie tej stopy i poprawę sytuacji na rynku pracy. Jak podkreśla Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej, reforma systemu rynku pracy jest kluczowym elementem polityki zatrudnienia i ma na celu wspieranie osób bezrobotnych i poszukujących pracy.
Warto podkreślić, że nowa ustawa o rynku pracy i służbach zatrudnienia stanowi również odpowiedź na wyzwania demograficzne, z którymi mierzy się polska gospodarka. Starzenie się populacji i kurczenie się zasobów pracy wymagają efektywnego wykorzystania potencjału wszystkich grup wiekowych, w tym zarówno młodych wchodzących na rynek pracy, jak i doświadczonych pracowników w wieku 50+. Nowa ustawa dostarcza narzędzi, które mogą pomóc w skutecznym sprostaniu tym wyzwaniom w nadchodzących latach.
Wśród danych liczbowych, które mogą pomóc w ocenie skuteczności nowej ustawy, warto wymienić:
* 3,4% – stopa bezrobocia w Polsce w 2022 roku
* 400% – wysokość pożyczki edukacyjnej w relacji do przeciętnego wynagrodzenia
* 50% – dofinansowanie dla pracodawców decydujących się na zatrudnienie osób z grupy wiekowej 50+
* 20% – umorzenie pożyczki edukacyjnej po spełnieniu określonych warunków
Warto także zwrócić uwagę na opinie ekspertów, którzy podkreślają, że nowa ustawa o rynku pracy i służbach zatrudnienia jest krokiem w dobrym kierunku, ale jej skuteczność zależy od wielu czynników, w tym od wdrożenia i monitorowania jej przepisów.