Rok 2025 przynosi znaczące zmiany w portfelach palaczy. Od 1 marca w życie wchodzą drastyczne podwyżki akcyzy na wyroby tytoniowe, które wyraźnie odbiją się na cenach papierosów, tytoniu i innych produktów nikotynowych. Jak wynika z danych Ministerstwa Finansów, cena papierosów wzrośnie z 276 do 345 złotych za tysiąc sztuk, co oznacza podwyżkę o 25 procent. Przełoży się to na wzrost ceny pojedynczej paczki o około 1,40-1,60 złotych. Dla osoby wypalającej paczkę dziennie oznacza to dodatkowe wydatki rzędu 42-48 złotych miesięcznie.
Tytoń do palenia również drożeje, a jego akcyza rośnie aż o 38 procent, do 260,14 złotych za kilogram. To szczególnie dotkliwe dla osób, które samodzielnie skręcają papierosy, szukając oszczędności. Znaczące podwyżki obejmą również cygara, cygaretki oraz wyroby nowatorskie.
Według danych Głównego Urzędu Statystycznego (GUS), w Polsce jest około 7,5 miliona palaczy, z czego większość to mężczyźni. Tegoroczna podwyżka akcyzy jest jedną z największych w ostatnich latach i stanowi element długofalowej polityki państwa zmierzającej do ograniczenia dostępności wyrobów tytoniowych. Eksperci rynkowi przewidują, że tak znaczący wzrost cen może przyczynić się do zwiększenia zainteresowania rzucaniem palenia lub poszukiwaniem alternatywnych produktów.
Ministerstwo Finansów szacuje, że podwyżki akcyzy na wyroby tytoniowe przyniosą do budżetu państwa dodatkowe 2,5 miliarda złotych w skali roku. Jednocześnie resort zdrowia liczy na spadek popularności palenia, co w dłuższej perspektywie mogłoby przynieść oszczędności w systemie ochrony zdrowia.
Branża tytoniowa ostrzega jednak, że tak drastyczne podwyżki mogą doprowadzić do rozwoju szarej strefy i zwiększenia przemytu papierosów z zagranicy, zwłaszcza z krajów spoza Unii Europejskiej. Według danych Polskiej Izby Przemysłu Tytoniowego, w 2022 roku wartość czarnego rynku papierosów w Polsce sięgała około 10 miliardów złotych.
Warto zauważyć, że uczciwi przedsiębiorcy mogą stracić nauczane zainteresowanie ze strony konsumentów, którzy będą szukać tańszych alternatyw na nielegalnym rynku. Z kolei Sztab Antyprzemytniczy ostrzega, że przemyt papierosów jest jednym z najgroźniejszych rodzajów przestępczości zorganizowanej, wpływając negatywnie na bezpieczeństwo publiczne i gospodarkę.
W związku z tym, ekspertyzy podkreślają, że rząd powinien wprowadzić skuteczne mechanizmy do walki z przemytem i szarą strefą, a także wspierać uczciwych przedsiębiorców i konsumentów, którzy chcą zrezygnować z palenia lub szukać bezpieczniejszych alternatyw.
Według Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ), koszty leczenia chorób spowodowanych paleniem sięgają około 20 miliardów złotych rocznie. Zatem, rzeczywiste korzyści z podwyżek akcyzy mogą być większe, jeśli uda się zmniejszyć liczbę palaczy i promować zdrowsze wybory.