Od 2024 roku właściciele domów jednorodzinnych w Polsce muszą dostosować się do nowych przepisów dotyczących kontroli systemów grzewczych. Te regulacje wprowadzają obowiązek cyklicznych przeglądów, których częstotliwość zależy od rodzaju i mocy wykorzystywanego źródła ciepła. Właściciele muszą również pamiętać o konieczności uzyskania świadectwa energetycznego, które jest obowiązkowe dla wszystkich budynków mieszkalnych wystawionych na sprzedaż lub wynajem oraz tych wzniesionych po 2009 roku.
Dwa rodzaje kontroli
Nowe przepisy rozszerzają dotychczasowe wymogi dotyczące świadectw energetycznych. Dokument ten zawiera informacje o rocznym zapotrzebowaniu energetycznym budynku, uwzględniając energię zużywaną na oświetlenie, ogrzewanie i klimatyzację. Wraz z obowiązkiem posiadania świadectwa energetycznego wprowadzono system regularnych kontroli instalacji grzewczych. Wizyty kontrolerów będą odbywać się w różnych odstępach czasowych, w zależności od specyfiki systemu grzewczego. Przykładowo, kotły na paliwo ciekłe lub stałe o mocy przekraczającej 100 kW będą kontrolowane co 2 lata, podczas gdy dla kotłów gazowych o podobnej mocy przewidziano 4-letni okres między kontrolami.
Kontrole CEEB
Równolegle do kontroli energetycznych, prowadzone są kontrole CEEB. Straż miejska, gminna oraz wykwalifikowani kontrolerzy sprawdzają, czy posiadacz pieca, pompy ciepła i innych źródeł grzewczych zgłosił je do systemu CEEB. Jeżeli tak i wszystkie źródła się zgadzają, urzędnicy wpisują, że kontrola zakończyła się powodzeniem. Gorzej, jeżeli właściciel domu lub mieszkania nie zgłosił źródła ogrzewania do CEEB lub zmienił je i zapomniał o aktualizacji danych. Za to niedopatrzenie grozi mandat w wysokości 5 tys. zł.
Koszty i wymogi formalne
Uzyskanie świadectwa energetycznego wiąże się z koniecznością poniesienia kosztów w wysokości od 500 do 800 złotych. W przypadku większych nieruchomości, szczególnie w dużych miastach, opłata może przekroczyć 1000 złotych. Dokument może być wydany wyłącznie przez osoby posiadające odpowiednie kwalifikacje budowlane lub firmy specjalizujące się w audytach energetycznych. Za brak wymaganego świadectwa energetycznego grozi kara grzywny do 5000 złotych. Właściciele muszą również pamiętać o konieczności uzyskania nowego dokumentu po przeprowadzeniu remontu wpływającego na charakterystykę energetyczną budynku.
Wyjątki od obowiązku
Nie wszystkie nieruchomości podlegają obowiązkowi posiadania świadectwa energetycznego. Zwolnieni z tego wymogu są właściciele budynków wzniesionych przed 2009 rokiem, którzy wykorzystują je wyłącznie do celów prywatnych. Jednak w momencie planowanej sprzedaży lub wynajmu takiej nieruchomości konieczne będzie uzyskanie odpowiedniego dokumentu. Możliwe jest również uniknięcie kolejnej kontroli systemu grzewczego, jeśli od ostatniego przeglądu nie wprowadzono zmian w charakterystyce energetycznej budynku ani w samym systemie grzewczym. Zgodnie z danymi Głównego Urzędu Statystycznego, w 2022 roku w Polsce było około 14,5 miliona budynków mieszkalnych, z których ponad 70% było ogrzewanych za pomocą kotłów na paliwo ciekłe i stałe. Oznacza to, że około 10,5 miliona budynków będzi musiało uzyskać świadectwo energetyczne i podlegać kontrolom CEEB.
Statystyki i prognozy
Według Ministerstwa Klimatu i Środowiska, wprowadzenie nowych przepisów dotyczących kontroli systemów grzewczych ma na celu redukcję emisji gazów cieplarnianych i poprawę efektywności energetycznej w Polsce. Do 2030 roku planuje się zredukować emisje gazów cieplarnianych o co najmniej 40% w stosunku do poziomu z 1990 roku. Oznacza to, że Polska musi podejmować działania w celu zmniejszenia zapotrzebowania na energię i zmiany struktury źródeł ciepła. Według Europejskiej Agencji Środowiska, w 2020 roku emisje gazów cieplarnianych w Polsce wyniosły około 380 milionów ton, co stanowiło approximately 2,5% emisji gazów cieplarnianych w Unii Europejskiej. Oczekuje się, że nowe przepisy dotyczące kontroli systemów grzewczych przyczynią się do redukcji emisji gazów cieplarnianych w Polsce i poprawy jakości powietrza.