Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przedstawiło projekt nowelizacji rozporządzenia, który ma na celu ochronę pracowników przed nadmiernym upałem w miejscu pracy. Zgodnie z projektem, pracodawcy będą zobowiązani do podjęcia działań, gdy temperatura w pomieszczeniu pracy przekroczy określone progi temperaturowe.
Przepisy miałyby wejść w życie z początkiem 2026 roku. Projekt nakłada na pracodawców dwa rodzaje obowiązków. Pierwszym z nich jest zapewnienie rozwiązań technicznych obniżających temperaturę w pomieszczeniach pracy. Ten wymóg nie będzie jedoch bezwzględny – pracodawca może z niego zrezygnować, jeśli względy technologiczne na to nie pozwalają.
W sytuacji, gdy obniżenie temperatury nie jest możliwe, pojawia się drugi obowiązek – wdrożenie odpowiednich rozwiązań organizacyjnych minimalizujących wpływ wysokiej temperatury na zdrowie pracowników. Co istotne, te rozwiązania mają być dostosowane do warunków i specyfiki pracy w danym przedsiębiorstwie.
Konsultacje z pracownikami są obowiązkowe. Zgodnie z projektem, pracodawca będzie zobowiązany ustalić te rozwiązania po konsultacji z zatrudnionymi w ramach komisji BHP. To rozwiązanie ma zapewnić, że wdrażane środki będą faktycznie odpowiadały na potrzeby pracowników i uwzględniały specyfikę pracy w danym zakładzie.
Wyjątki od obowiązku zapewnienia maksymalnej dopuszczalnej temperatury przewidują szereg wyjątków. Z nowych regulacji wyłączone zostaną m.in. prace w transporcie i komunikacji, prace w jednostkach gospodarki komunalnej, prace w jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej, prace w jednostkach organizacyjnych wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej zapewniających całodobową opiekę oraz prace w instytucjach opieki nad dziećmi do lat 3 (żłobkach).
Zmiany w stosunku do pierwszej wersji projektu obejmują rezygnację z zapisów dotyczących dostosowania warunków pracy do tempa metabolizmu pracownika. Eksperci uznali te przepisy za zbyt skomplikowane do powszechnego zastosowania. Uproszczenie przepisów ma ułatwić ich wdrożenie w praktyce i zapewnić, że będą one rzeczywiście stosowane przez pracodawców.
Czas na dostosowanie wynosi ponad rok. Resort planuje, że nowe przepisy wejdą w życie od 1 stycznia 2026 roku, co daje pracodawcom sufficientny czas na przygotowanie się do nadchodzących zmian. Ten okres przejściowy powinien pozwolić na zaplanowanie i wdrożenie niezbędnych modyfikacji w miejscach pracy.
Znaczenie nowych przepisów jest duże. Wprowadzenie regulacji dotyczących pracy w wysokich temperaturach jest odpowiedzią na coraz częstsze i intensywniejsze fale upałów, które nawiedzają Polskę w ostatnich latach. Zmiany klimatyczne sprawiają, że problem pracy w warunkach wysokiej temperatury staje się coraz bardziej istotny z punktu widzenia zdrowia publicznego.
Nowe przepisy mają na celu nie tylko poprawę komfortu pracy, ale przede wszystkim ochronę zdrowia pracowników. Praca w wysokich temperaturach może prowadzić do odwodnienia, wyczerpania cieplnego, a nawet udaru cieplnego. Długotrwałe narażenie na upał w miejscu pracy może również przyczyniać się do rozwoju chorób układu krążenia i innych problemów zdrowotnych.
Dla pracodawców oznacza to konieczność przemyślenia organizacji pracy w okresach letnich i potencjalnie inwestycji w rozwiązania techniczne obniżające temperaturę w pomieszczeniach. Może to obejmować instalację klimatyzacji, systemów wentylacyjnych czy żaluzji zewnętrznych. Według danych Głównego Urzędu Statystycznego, w 2020 roku odnotowano około 12 tysięcy przypadków chorób zawodowych związanych z warunkami pracy, w tym 2,5 tysiąca przypadków chorób wywołanych czynnikami fizycznymi, takimi jak upał.
Warto podkreślić, że nowy projekt rozporządzenia został już pozytywnie zaopiniowany przez Komisję Wspólną Rządu i Samorządu Terytorialnego, co zwiększa szanse na jego ostateczne przyjęcie w zaproponowanym kształcie. Pracodawcy oraz pracownicy powinni być zatem przygotowani na wprowadzenie nowych przepisów i dostosowanie się do nowych wymogów dotyczących pracy w wysokich temperaturach.