Już 25 października o godzinie 3:00 w nocy wskazówki zegarów cofną się do godziny 2:00. Polacy zyskają upragnioną godzinę snu, ale jednocześnie pożegnają się z popołudniowym słońcem, które zacznie zachodzić znacznie wcześniej. To jednak nie tylko coroczny rytuał. Ta jesienna zmiana może być jedną z ostatnich w historii naszego kraju, a Unia Europejska, z Polską na czele, intensywnie pracuje nad zakończeniem tego anachronizmu. Czy po dekadach bezowocnych dyskusji jesteśmy na progu historycznej decyzji, która na zawsze odmieni nasze codzienne życie, przynosząc stabilność i jaśniejsze wieczory?
Koniec z przestawianiem zegarków? Polska ma szansę w UE!
Od 2018 roku Unia Europejska bezskutecznie próbuje rozwiązać kwestię dwukrotnego przestawiania zegarków. Parlament Europejski już w 2019 roku zagłosował za zniesieniem tego zwyczaju, ale kraje członkowskie wciąż nie mogą dojść do porozumienia. Północne państwa preferują czas letni (argumentując jaśniejszymi wieczorami zimą), południowe obawiają się zbyt późnych wschodów słońca. Ten pat trwa, generując frustrację i koszty dla całej wspólnoty.
Jednak Polska, sprawując prezydencję w UE od 1 stycznia do końca czerwca 2025 roku, wykorzystała tę szansę. Minister Krzysztof Paszyk z resortu rozwoju już rozmawiał z unijnym komisarzem ds. transportu, uzyskując wstępne zapewnienie o wsparciu. To kluczowy moment, bo Komisja Europejska, która wycofała się z projektu w 2018 roku, teraz widzi potrzebę powrotu do dyskusji. Polska ma silne argumenty: badania Eurobarometru z 2018 roku pokazały, że 84 procent Europejczyków popiera zniesienie zmiany czasu, a w Polsce poparcie to sięga rekordowych 95 procent. Taka jednomyślność daje nam silną pozycję negocjacyjną.
Stały czas letni czy zimowy? Co to oznacza dla Polaków?
Gdyby Unia Europejska zdecydowała się na stały czas letni, Polacy odczuliby znaczącą zmianę w codziennym rytmie. Główną korzyścią byłyby jaśniejsze popołudnia i wieczory przez całą zimę. W grudniu słońce zachodziłoby dopiero około godziny 16:30, a nie jak obecnie, około 15:30. To oznaczałoby więcej światła po pracy, co mogłoby pozytywnie wpłynąć na nastrój, aktywność fizyczną i zdrowie psychiczne, szczególnie w okresie jesienno-zimowym, kiedy wiele osób zmaga się z sezonowym obniżeniem nastroju.
Druga strona medalu to ciemniejsze poranki. W najkrótsze dni roku, słońce wschodziłoby dopiero około godziny 8:00, a na północy Polski nawet później. Ten aspekt budzi obawy rodziców i pedagogów, którzy wskazują na konieczność wysyłania dzieci do szkoły w całkowitych ciemnościach. Mimo to, eksperci są w większości zgodni: korzyści płynące ze stałego czasu letniego przeważają nad wadami. Większość społeczeństwa preferuje ciemniejsze poranki niż ciemne popołudnia, co pozwala na lepsze wykorzystanie światła dziennego po zakończeniu pracy lub nauki. To nie tylko kwestia komfortu, ale także potencjalnych oszczędności energii i zwiększonej produktywności.
Kiedy pożegnamy zegarki? Konkretny harmonogram UE
Nawet jeśli Polska i Unia Europejska osiągną porozumienie, zmiana czasu nie zniknie od razu. Zgodnie z obowiązującym polskim rozporządzeniem, przestawianie zegarków będzie obowiązywać co najmniej do końca 2026 roku. Jest to kluczowa data, ponieważ właśnie do tego momentu UE dała sobie czas na osiągnięcie konsensusu w tej sprawie. Oznacza to, że czekają nas jeszcze co najmniej trzy zmiany czasu:
- Październik 2025 – przejście na czas zimowy
- Marzec 2026 – przejście na czas letni
- Październik 2026 – prawdopodobnie ostatnie przejście na czas zimowy
Jeśli negocjacje zakończą się sukcesem, wiosna 2027 roku może być pierwszą w historii, kiedy nie będziemy musieli przestawiać zegarków. Proces jest jednak skomplikowany. Zniesienie zmiany czasu wymaga jednomyślności wszystkich 27 krajów członkowskich, co w praktyce jest ogromnym wyzwaniem dyplomatycznym. Każdy kraj ma swoje preferencje, co utrudnia osiągnięcie wspólnego stanowiska. Jeden sprzeciw może zablokować całą reformę na lata, co pokazuje skalę problemu.
Milionowe koszty i wpływ na zdrowie. Dlaczego zmiana musi zniknąć?
Historia zmiany czasu sięga początków XX wieku, zyskując popularność podczas I wojny światowej, kiedy Niemcy wprowadzili ją w 1916 roku w celu oszczędności energii. Polska zastosowała ją po raz pierwszy w tym samym roku, a obecne przepisy obowiązują od 1977 roku. Pierwotnie idea opierała się na dostosowaniu aktywności ludzkiej do naturalnego światła dziennego. Dziś wiemy, że argument o oszczędnościach to mit.
Współczesne badania bezlitośnie obalają te tezy. Amerykańscy ekonomiści wyliczyli, że przestawianie zegarków kosztuje Stany Zjednoczone ponad 400 milionów dolarów rocznie. Te koszty wynikają ze spadku produktywności, wzrostu liczby wypadków, problemów zdrowotnych i technicznych. W Polsce, choć skala jest mniejsza, podobne obciążenia dotykają gospodarkę: banki muszą przestawiać systemy płatnicze, koleje – rozkłady jazdy, a szpitale – harmonogramy leków. Najbardziej jednak cierpią ludzie. Organizm potrzebuje kilku dni, aby przystosować się, co prowadzi do gorszego snu, spadku koncentracji i częstszych problemów zdrowotnych. Statystyki medyczne i drogowe potwierdzają wzrost liczby wypadków samochodowych i zawałów serca w pierwszych dniach po zmianie czasu. Zmiana czasu to anachronizm, który w dobie całodobowej gospodarki i powszechnego dostępu do oświetlenia LED generuje więcej szkód niż korzyści.
Zmiana czasu to relikt przeszłości, który w 2025 roku wydaje się być coraz bardziej absurdalny. Polska, wykorzystując swoją prezydencję w Unii Europejskiej, ma historyczną szansę, by zakończyć ten rytuał, który generuje milionowe koszty i negatywnie wpływa na zdrowie milionów Polaków. Czy nasi dyplomaci przekonają pozostałych partnerów do podjęcia odważnej decyzji do końca 2026 roku? Czas pokaże. Tymczasem, przygotujcie się na nadchodzącą zmianę 25 października. Zyskamy godzinę snu, ale stracimy popołudniowe światło. Być może po raz ostatni.
Obserwuj nas w Google News