Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) ogłosił znaczące zmiany, które od 1 września 2025 roku wpłyną na wysokość wypłacanych świadczeń emerytalnych i rentowych. Nowe zasady dotyczące dorabiania będą miały bezpośrednie konsekwencje dla wielu seniorów, a w niektórych przypadkach mogą prowadzić nawet do całkowitego zawieszenia wypłaty świadczeń. Jest to kluczowa informacja dla wszystkich emerytów i rencistów, którzy jednocześnie pracują, ponieważ nowe limity, ustalone na podstawie przeciętnego wynagrodzenia, będą niższe niż w poprzednim kwartale.
Zmiana ta wynika z obniżenia przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za II kwartał 2025 roku w porównaniu z I kwartałem tego samego roku, co bezpośrednio przekłada się na niższe progi zarobkowe, po przekroczeniu których ZUS ma prawo do zmniejszenia lub zawieszenia świadczenia. Wzrost kosztów życia sprawia, że każda zmiana w systemie świadczeń jest niezwykle istotna, a znajomość nowych zasad staje się priorytetem, aby uniknąć nieprzyjemnych niespodzianek. Poniżej przedstawiamy szczegółowe informacje, kto musi zachować szczególną ostrożność, a kto może spać spokojnie.
Kogo dotyczą nowe limity ZUS od 1 września 2025?
Nowe zasady dorabiania, które wejdą w życie od 1 września 2025 roku, dotyczą przede wszystkim dwóch grup świadczeniobiorców. Są to emeryci, którzy nie osiągnęli jeszcze powszechnego wieku emerytalnego (czyli 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn), oraz wszyscy renciści, niezależnie od rodzaju pobieranej renty (z tytułu niezdolności do pracy, rodzinnej, szkoleniowej). Dla tych osób wysokość dodatkowych zarobków będzie miała bezpośredni wpływ na to, czy i w jakiej kwocie otrzymają swoje świadczenia z ZUS.
Kluczowym czynnikiem wpływającym na te zmiany jest dynamika gospodarcza. Limity dorabiania są bowiem ustalane na podstawie danych o przeciętnym miesięcznym wynagrodzeniu, ogłaszanych przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego (GUS). ZUS poinformował, że obniżenie przeciętnego wynagrodzenia za II kwartał 2025 roku w stosunku do I kwartału sprawi, że progi zarobkowe, po których przekroczeniu następuje zmniejszenie lub zawieszenie świadczeń, będą niższe w okresie od września do listopada 2025 roku. Oznacza to, że osoby objęte tymi limitami będą musiały uważniej monitorować swoje przychody, aby nie stracić części lub całości należnych im pieniędzy.
Jakie są nowe progi dorabiania i co oznaczają dla świadczeń?
ZUS bardzo precyzyjnie określił nowe progi dochodowe, które będą obowiązywać od 1 września 2025 roku. Zrozumienie ich jest kluczowe dla wszystkich dorabiających seniorów i rencistów. Istnieją trzy główne kategorie przychodów, które determinują konsekwencje dla świadczeń:
- Zarobki do 6124,10 zł brutto miesięcznie: Jest to kwota odpowiadająca 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. Jeżeli Twoje miesięczne przychody nie przekroczą tej sumy, możesz spać spokojnie. Twoja emerytura lub renta zostanie wypłacona w pełnej wysokości i nie zostanie ani zmniejszona, ani zawieszona przez ZUS.
- Zarobki między 6124,10 zł brutto a 11 373,30 zł brutto miesięcznie: Jeśli Twój miesięczny przychód znajdzie się w tym przedziale (czyli przekroczy 70%, ale nie osiągnie 130% przeciętnego wynagrodzenia), ZUS ma prawo do zmniejszenia Twojego świadczenia. Kwota zmniejszenia będzie równa kwocie przekroczenia, jednak nie więcej niż wynosi maksymalna kwota zmniejszenia. Aktualnie maksymalne zmniejszenie wynosi:
- 939,61 zł dla emerytury i renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.
- 704,75 zł dla renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy.
- 798,72 zł dla renty rodzinnej przysługującej jednej osobie.
To oznacza, że nawet jeśli przekroczysz próg o znaczną sumę, Twoje świadczenie zostanie obniżone tylko o wspomniane maksymalne kwoty.
- Zarobki powyżej 11 373,30 zł brutto miesięcznie: Jest to kwota odpowiadająca 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. Jeżeli Twój miesięczny przychód przekroczy ten limit, ZUS będzie miał prawo do całkowitego zawieszenia wypłaty świadczenia. W takim przypadku, przez dany okres, nie otrzymasz żadnych pieniędzy z ZUS.
Niezwykle ważne jest, aby dokładnie śledzić swoje dochody i być świadomym tych progów, szczególnie w kontekście obniżonych limitów od września 2025 roku. Precyzyjne obliczenia i ewentualne dostosowanie aktywności zawodowej mogą uchronić przed nieoczekiwanym zmniejszeniem lub zawieszeniem świadczeń.
Kto może dorabiać bez ograniczeń? Wyjątki od nowych zasad.
Na szczęście nie wszyscy emeryci i renciści muszą martwić się nowymi limitami dorabiania. Istnieją grupy osób, które mogą pracować bez żadnych ograniczeń, a ich świadczenia z ZUS nie zostaną pomniejszone ani zawieszone. Zrozumienie tych wyjątków jest równie ważne, jak znajomość samych limitów.
Przede wszystkim, emeryci, którzy osiągnęli już powszechny wiek emerytalny, czyli 60 lat w przypadku kobiet i 65 lat w przypadku mężczyzn, mogą dorabiać bez żadnych konsekwencji. Ich świadczenia pozostają nienaruszone, niezależnie od wysokości osiąganych przychodów. Jest to znaczące udogodnienie dla osób, które po przejściu na pełnoprawną emeryturę chcą pozostać aktywne zawodowo.
Należy jednak pamiętać o jednym ważnym wyjątku dotyczącym tej grupy: osoby, którym ZUS podwyższył wyliczoną emeryturę do kwoty minimalnej (od marca 2025 roku to 1878,91 zł brutto). Jeżeli ich przychód z pracy przekroczy wysokość tej dopłaty do minimalnej emerytury, wówczas za dany okres emerytura zostanie wypłacona w kwocie mniejszej, czyli bez wyrównania do minimum. Oznacza to, że choć ich emerytura nie zostanie zmniejszona z powodu przekroczenia ogólnych limitów, to mogą stracić dodatkowe wsparcie finansowe do minimalnego świadczenia.
Ponadto, ograniczenia w dorabianiu nie obowiązują również rencistów, którzy pobierają renty dla inwalidów wojennych oraz inwalidów wojskowych, których niezdolność do pracy związana jest ze służbą wojskową. Te specjalne kategorie świadczeń są chronione przed wpływem dodatkowych zarobków.
Co więcej, osoby otrzymujące renty rodzinne po uprawnionych do tych świadczeń również nie muszą martwić się limitami. Dotyczy to zarówno sytuacji, gdy renta rodzinna jest jedynym świadczeniem, jak i gdy osoba pobiera rentę rodzinną, a jej wysokość jest korzystniejsza od ustalonej emerytury z tytułu ukończenia powszechnego wieku emerytalnego. W obu tych przypadkach nowe zasady nie mają zastosowania, co zapewnia stabilność finansową tym świadczeniobiorcom.
Jak przygotować się na zmiany i uniknąć utraty świadczeń?
W obliczu nadchodzących zmian od 1 września 2025 roku, kluczowe jest proaktywne podejście i odpowiednie przygotowanie, aby uniknąć nieprzyjemnych konsekwencji w postaci zmniejszenia lub zawieszenia świadczeń z ZUS. Oto praktyczne kroki, które każdy dorabiający emeryt i rencista powinien podjąć:
- Monitoruj swoje dochody: Regularnie kontroluj wysokość swoich miesięcznych przychodów brutto. Pamiętaj, że liczy się nie tylko wynagrodzenie z umowy o pracę, ale także z umów zlecenie, o dzieło, czy działalności gospodarczej. Zwróć uwagę na wszelkie premie czy dodatki, które mogą jednorazowo podnieść Twój dochód.
- Skontaktuj się z ZUS: W przypadku jakichkolwiek wątpliwości dotyczących Twojej indywidualnej sytuacji, najlepszym rozwiązaniem jest bezpośredni kontakt z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych. Pracownicy ZUS są w stanie udzielić precyzyjnych informacji i pomóc w obliczeniach, co pozwoli uniknąć błędów. Możesz to zrobić osobiście, telefonicznie lub poprzez Platformę Usług Elektronicznych (PUE ZUS).
- Śledź komunikaty GUS: Ponieważ limity są uzależnione od przeciętnego wynagrodzenia ogłaszanego przez GUS, warto śledzić oficjalne komunikaty tego urzędu. Zmiany w wynagrodzeniu za kolejne kwartały będą wpływać na progi w kolejnych okresach.
- Planuj swoją aktywność zawodową: Jeśli to możliwe, rozważ dostosowanie wymiaru pracy lub harmonogramu przyjmowania zleceń, tak aby Twoje miesięczne przychody mieściły się w bezpiecznych limitach. Czasem niewielka korekta może zapobiec znacznemu zmniejszeniu świadczenia.
- Zbieraj dokumentację: Przechowuj wszystkie dokumenty potwierdzające Twoje dochody. W przypadku ewentualnych pytań ze strony ZUS, będziesz miał dowody na wysokość osiąganych przychodów.
Pamiętaj, że odpowiedzialność za zgłaszanie dochodów i monitorowanie limitów spoczywa na świadczeniobiorcy. Bądź świadomy, bądź aktywny i zadbaj o swoje finansowe bezpieczeństwo.