Rok 2025 to rok przełomowy dla polskich seniorów, którzy osiągnęli wiek stu lat. Polski rząd wprowadził świadczenie honorowe w wysokości 6246,13 złotych brutto miesięcznie dla wszystkich obywateli, którzy przekroczyli barierę wieku jednego stulecia. Ta zmiana to radykalne odejście od dotychczasowej praktyki, w której świadczenia te miały charakter uznaniowy.
Nowe przepisy wprowadzają automatyzację całego procesu dla zdecydowanej większości uprawnionych. Osoby otrzymujące emerytury lub renty z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych nie będą musiały podejmować żadnych dodatkowych działań – system zidentyfikuje ich automatycznie na podstawie danych o wieku, a świadczenie honorowe zostanie doliczone do regularnie wypłacanych świadczeń bez konieczności składania jakichkolwiek dokumentów czy wniosków.
Jedynie wąska grupa stulatków, którzy z różnych przyczyn nie pobierają żadnych świadczeń z ZUS, będzie zobowiązana do złożenia formalnego wniosku, aby uruchomić wypłaty tego specjalnego dodatku. Dotyczy to między innymi osób, które mogą otrzymywać świadczenia z innych systemów, takich jak KRUS (Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego) czy wojskowe lub mundurowe systemy emerytalne.
Kwota świadczenia honorowego będzie każdego roku w marcu dostosowywana według tych samych zasad, które obowiązują przy waloryzacji emerytur i rent. Dzięki temu wartość realna tego dodatku będzie chroniona przed skutkami inflacji i innych zmian ekonomicznych, zachowując swoją siłę nabywczą w długim okresie.
Według danych demograficznych, w Polsce żyje obecnie około sześciu tysięcy osób, które przekroczyły magiczną granicę stu lat życia. Każda z tych osób, niezależnie od wysokości pobieranych świadczeń emerytalnych czy rentowych, zyska prawo do pełnej kwoty dodatku honorowego.
Eksperci demograficzni wskazują, że liczba stulatków w polskim społeczeństwie systematycznie rośnie, co odzwierciedla ogólnoświatowy trend wydłużania się średniej długości życia. Przewiduje się, że w ciągu następnej dekady liczba uprawnionych do tego świadczenia może nawet się podwoić.
Warto zaznaczyć, że nowe przepisy wprowadzają również jasne zasady dotyczące zbiegu świadczeń. W przypadku osób, które z różnych powodów pobierają kilka różnych świadczeń emerytalnych lub rentowych, przysługiwać będzie wyłącznie jedno świadczenie honorowe. Nie będzie możliwości kumulowania tych dodatków ani otrzymywania ich w zwielokrotnionej wysokości.
Reforma systemu wsparcia dla stulatków oznacza definitywne odejście od uznaniowości, która charakteryzowała dotychczasowe rozwiązania. Przepisy, na podstawie których przyznawano dodatkowe świadczenia dla najstarszych seniorów, pochodziły jeszcze z 1972 roku i nie odpowiadały współczesnym standardom zabezpieczenia społecznego.
Od 2025 roku świadczenie honorowe stanie się pełnoprawnym, ustawowo gwarantowanym elementem systemu emerytalnego, co zapewni najstarszym obywatelom stabilne i przewidywalne wsparcie, niezależne od indywidualnych decyzji urzędników.
Pod względem fiskalnym, nowe świadczenie będzie podlegać standardowym zasadom podatkowym obowiązującym w polskim systemie. Oznacza to, że kwota brutto podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych oraz potrąceniom na składkę ubezpieczenia zdrowotnego.
Socjologowie i gerontolodzy zwracają uwagę na głębszy, symboliczny wymiar wprowadzanego świadczenia. Nie jest to bowiem wyłącznie instrument wsparcia materialnego, ale również forma społecznego uznania dla najstarszych obywateli.
Eksperci z dziedziny polityki społecznej podkreślają, że dodatkowe środki finansowe mogą znacząco poprawić warunki życia stulatków, dając im dostęp do lepszej opieki zdrowotnej, rehabilitacji, wsparcia opiekuńczego czy po prostu podnosząc ich codzienną jakość życia.
Środowiska geriatryczne z zadowoleniem przyjęły informację o nowym świadczeniu, zaznaczając jednak, że wsparcie finansowe powinno być częścią szerszego systemu opieki nad najstarszymi seniorami.
Wprowadzenie gwarantowanego świadczenia dla stulatków plasuje Polskę wśród krajów, które w sposób systemowy dbają o najstarsze pokolenia. Podobne rozwiązania funkcjonują już w kilku państwach europejskich, takich jak Francja czy Włochy.
Ekonomiści zwracają uwagę, że wprowadzenie nowego świadczenia będzie miało wpływ na budżet państwa, jednak ze względu na stosunkowo niewielką liczbę uprawnionych, koszty tej reformy nie będą znaczącym obciążeniem dla finansów publicznych.
Proces legislacyjny związany z wprowadzeniem nowego świadczenia spotkał się z rzadko spotykanym w polskim parlamencie konsensusem – przepisy zostały poparte przez przedstawicieli zarówno koalicji rządzącej, jak i opozycji.
Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, które było głównym inicjatorem zmian, zapowiada szeroko zakrojoną kampanię informacyjną, która ma dotrzeć do wszystkich potencjalnych beneficjentów nowego świadczenia.
Wprowadzenie gwarantowanego świadczenia honorowego dla stulatków stanowi ważny krok w kierunku budowania społeczeństwa, które szanuje i docenia swoich najstarszych członków. Jest to wyraz międzypokoleniowej solidarności i uznania dla życiowego dorobku osób, które przeżyły cały wiek burzliwej historii Polski.