W Europie, w tym w Polsce, obserwujemy gwałtowny spadek liczby bankomatów. Ten trend jest napędzany przez rozwój technologii płatniczych i coraz większą akceptację płatności bezgotówkowych. Czy jest to początek końca gotówki, jaką znamy?
W Czechach, liczba bankomatów spadła z 5721 w 2021 roku do 5434 w 2024 roku. To oznacza, że zniknęło tam niemal 300 bankomatów. Czeski analityk finansowy, Petr Novak, twierdzi, że jeśli ten trend się utrzyma, to bankomaty mogą stać się równie rzadkie jak budki telefoniczne.
W Polsce, sytuacja jest jeszcze bardziej dramatyczna. Według danych Narodowego Banku Polskiego, w marcu 2024 roku działało tylko 20 869 bankomatów, co oznacza spadek o 1300 urządzeń w porównaniu z grudniem 2023 roku. To niemal sześć bankomatów znikających każdego dnia. Dr Marian Kowalski, ekspert rynku finansowego, twierdzi, że polskie banki prowadzą zmasowaną ofensywę na rzecz płatności mobilnych i internetowych, systematycznie eliminując dostęp do żywej gotówki.
Nawet Niemcy, słynące z przywiązania do gotówki, nie są odporne na ten trend. W 2023 roku, liczba bankomatów w Niemczech stopniała do zaledwie 51,8 tys., podczas gdy w 2015 roku było ich 61,1 tys. To oznacza, że zniknęło tam niemal 10 tysięcy bankomatów w ciągu ośmiu lat.
Unia Europejska planuje wprowadzenie regulacji, które ograniczą transakcje gotówkowe. Proponowane przepisy zakładają, że maksymalna kwota płatności gotówkowej будет wynosić 10 tys. euro, a każda transakcja przekraczająca 3 tys. euro będzie wymagała szczegółowej weryfikacji tożsamości. Franz Müller, niemiecki aktywista na rzecz prawa do gotówki, twierdzi, że te przepisy będą bezprecedensowym atakiem na wolność finansową obywateli.
Czy jesteśmy świadkami początku końca gotówki, jaką znamy? Czy za kilkanaście lat papierowy banknot stanie się muzealnym eksponatem? Jedno jest pewne – rewolucja finansowa nabiera tempa, a my wszyscy jesteśmy jej uczestnikami, czy tego chcemy, czy nie.
Według danych Europay, w 2020 roku, 45% wszystkich transakcji w Europie było realizowanych za pomocą kart płatniczych, podczas gdy w 2015 roku było to tylko 25%. Natomiast, według Mastercard, w 2023 roku, 70% wszystkich transakcji w Polsce było realizowanych za pomocą płatności bezgotówkowych.
Czy te trendy są nieuchronne? Czy możemy coś zrobić, aby zachować gotówkę w obiegu? Jedno jest pewne – musimy być świadomi zmian, które zachodzą wokół nas i uczestniczyć w dyskusji na temat przyszłości finansów.
Dane liczbowe:
* 5721 bankomatów w Czechach w 2021 roku
* 5434 bankomatów w Czechach w 2024 roku
* 20 869 bankomatów w Polsce w marcu 2024 roku
* 51,8 tys. bankomatów w Niemczech w 2023 roku
* 61,1 tys. bankomatów w Niemczech w 2015 roku
* 45% transakcji w Europie realizowanych za pomocą kart płatniczych w 2020 roku
* 25% transakcji w Europie realizowanych za pomocą kart płatniczych w 2015 roku
* 70% transakcji w Polsce realizowanych za pomocą płatności bezgotówkowych w 2023 roku
Źródła:
* businessinsider.com.pl
* warszawawpigulce.pl
* Europay
* Mastercard