W najbliższych latach Polska będzie musiała zmierzyć się z rewolucyjnymi zmianami w systemach ogrzewania domów. Nowa dyrektywa budynkowa Unii Europejskiej zakłada całkowite wycofanie kotłów gazowych do 2040 roku, a już od 2025 roku zabronione będą dotacje na ich instalację. Ta zmiana będzie miała ogromny wpływ na miliony polskich gospodarstw domowych, które będą musiały przestawić się na alternatywne źródła ciepła.
Według danych Głównego Urzędu Statystycznego (GUS), w 2020 roku aż 37% polskich gospodarstw domowych korzystało z kotłów gazowych jako źródła ciepła. Jednocześnie, według danych Stowarzyszenia Producentów Pompy Ciepła, zainteresowanie pompami ciepła, które miały być główną alternatywą, spadło o 16 punktów procentowych w ostatnim sezonie.
Mimo to, minister przemysłu Marzena Czarnecka zaleca, by przy nowych inwestycjach wybierać już rozwiązania zgodne z przyszłymi wymogami UE. W przeciwnym razie, polskie gospodarstwa domowe mogą zmierzyć się z ogromnymi kosztami wymiany systemów grzewczych.
Wycena kosztów transformacji systemów grzewczych jest szacowana na kilkudziesięciu tysiącach złotych na gospodarstwo domowe. Eksperci przewidują również wzrost cen nieruchomości wyposażonych w zgodne z normami systemy ogrzewania.
Wśród skutków tej transformacji wyróżnić można trzy kluczowe aspekty. Po pierwsze, pogłębienie nierówności społecznych. Rodziny o niższych dochodach mogą mieć trudności z udźwignięciem kosztów wymiany systemów grzewczych, co może prowadzić do powstania „energetycznego rozwarstwienia społeczeństwa” – podziału na tych, których stać na nowoczesne, ekologiczne rozwiązania, i tych, którzy pozostaną z przestarzałymi systemami.
Po drugie, transformacja rynku pracy. Zniknie wiele miejsc pracy związanych z tradycyjnymi systemami grzewczymi, ale pojawią się nowe w sektorze zielonej energii. Ta zmiana wymusi przekwalifikowanie się tysięcy pracowników, co może prowadzić do tymczasowego wzrostu bezrobocia w niektórych regionach.
Wreszcie, po trzecie, potencjalny konflikt międzypokoleniowy. Młodsze pokolenia, bardziej świadome ekologicznie, mogą naciskać na szybsze zmiany, podczas gdy starsi mieszkańcy mogą obawiać się kosztów i komplikacji związanych z wymianą sprawnych jeszcze systemów grzewczych.
W Polsce, gdzie aż 70% energii pochodzi z węgla, zmiana systemów ogrzewania będzie wymagała ogromnego wysiłku i inwestycji. Jednakże, dzięki tej zmianie, Polska będzie mogła spełnić cele Zielonego Ładu, czyli redukcji emisji gazów cieplarnianych o co najmniej 55% do 2030 roku.
Warto już teraz przygotować się do tej rewolucji i rozważyć alternatywne źródła ciepła, takie jak pompy ciepła, kolektory słoneczne czy ogniwa fotowoltaiczne. Dzięki temu, polskie gospodarstwa domowe będą mogły nie tylko spełnić nowe wymogi UE, ale również pomóc w ochronie środowiska i oszczędzić na rachunkach za energię.