Tysiące Polaków posiadających garaże wolnostojące może odetchnąć z ulgą! Rzecznik Praw Obywatelskich (RPO) Marcin Wiącek wydał jednoznaczną opinię, w której obecne różnice w opodatkowaniu garaży uznał za nieuprawnione konstytucyjnie. Sprawa trafiła do Trybunału Konstytucyjnego, a jego decyzja może mieć rewolucyjne konsekwencje dla właścicieli nieruchomości w całym kraju i znacząco obniżyć ich coroczne zobowiązania podatkowe. O co dokładnie chodzi w tym prawnym sporze, który od miesięcy budzi ogromne emocje?
Podatek od garaży pod lupą RPO: Czy płacisz zbyt dużo?
Kwestia opodatkowania garaży od dawna budzi w Polsce sporo kontrowersji, a zmieniające się przepisy prawne tylko pogłębiają poczucie niesprawiedliwości wśród obywateli. Głównym problemem jest niekonstytucyjne zróżnicowanie stawek podatkowych, które nie zależą od funkcji, jaką pełni garaż, lecz od jego lokalizacji. Oznacza to, że garaż w tym samym mieście, a nawet na tej samej ulicy, może być objęty zupełnie inną stawką podatku — tylko dlatego, że stanowi osobną konstrukcję, a nie część budynku mieszkalnego.
Do Biura RPO napływały liczne skargi obywateli, którzy zwracali uwagę na drastyczne dysproporcje w opłatach za niemal identyczne obiekty. W odpowiedzi na te głosy Rzecznik Praw Obywatelskich postanowił interweniować, kierując do Trybunału Konstytucyjnego oficjalne stanowisko, które może definitywnie zmienić zasady opodatkowania nieruchomości w Polsce. Sprawa ta pokazuje, że system podatkowy w tej kwestii jest daleki od spójności i wymaga pilnej korekty, aby zapewnić zasadę równości wobec prawa dla wszystkich właścicieli garaży.
Skandaliczne różnice w opodatkowaniu: Garaż w bloku kontra wolnostojący
W 2023 roku Trybunał Konstytucyjny orzekł, że opodatkowanie wyższą stawką miejsc garażowych w budynkach wielorodzinnych, jeśli mają odrębną księgę wieczystą, jest niezgodne z konstytucją. Uznano wtedy, że garaże stanowią integralną część funkcji mieszkalnych i powinny korzystać z preferencyjnych zasad. Po tym wyroku władze postanowiły zaktualizować przepisy. Zgodnie z nimi, za część mieszkalną budynku uznaje się także pomieszczenia przeznaczone do przechowywania pojazdów — ale tylko wtedy, gdy znajdują się one w tym samym budynku mieszkalnym. Choć brzmi to logicznie, w praktyce doprowadziło to do nowego, jeszcze większego sporu.
Jak zauważyła I prezes Sądu Najwyższego, Małgorzata Manowska, taka konstrukcja przepisów „prowadzi do powstania dwóch kategorii pomieszczeń przeznaczonych do przechowywania pojazdów”, które podlegają różnym stawkom podatku. Według jej wniosku, skierowanego do Trybunału Konstytucyjnego, taka sytuacja jest nie tylko niesprawiedliwa, ale również sprzeczna z zasadą równości obywateli wobec prawa. Obecnie gmina może pobierać maksymalnie 1,19 zł za metr kwadratowy w przypadku garażu uznanego za część mieszkalną, ale aż 11,48 zł za metr, gdy ten sam garaż stoi kilka metrów dalej, poza bryłą budynku. To niemal dziesięciokrotna różnica, która dotyka tysięcy Polaków i generuje ogromne koszty.
Stanowisko RPO Marcina Wiącka: Koniec z niesprawiedliwością konstytucyjną
Właśnie ten rażący punkt stał się osią najnowszej opinii Rzecznika Praw Obywatelskich, Marcina Wiącka, skierowanej do Trybunału Konstytucyjnego. W stanowisku opublikowanym na stronie Biura RPO wskazał on jednoznacznie: „Przepisy wprowadzają nieuprawnione konstytucyjnie zróżnicowanie w opodatkowaniu dotyczące identycznej kategorii pomieszczeń, czyli przeznaczonych do przechowywania pojazdów, wyłącznie ze względu na ich lokalizację”. Jest to kluczowy argument w walce o sprawiedliwość podatkową dla właścicieli wolnostojących garaży.
Rzecznik argumentuje, że garaż — niezależnie od położenia — zaspokaja te same potrzeby życiowe obywateli. Chroni pojazd, zapewnia bezpieczeństwo, ułatwia codzienne funkcjonowanie gospodarstwa domowego. W jego ocenie to wystarczający powód, by również garaże wolnostojące objąć preferencyjną stawką podatku od nieruchomości, taką samą jak te w budynkach mieszkalnych. Jak podkreśla Wiącek: „Miejsce w garażu, niezależnie od tego, gdzie jest usytuowane, zapewnia obywatelom bezpieczne i stałe przechowywanie pojazdu”. Oznacza to, że w ocenie RPO obecne regulacje są nie tylko niesprawiedliwe, ale wręcz naruszają konstytucyjną zasadę równości.
Co dalej? Trybunał Konstytucyjny zdecyduje o przyszłości podatków
Sprawa została już formalnie zarejestrowana w Trybunale Konstytucyjnym, jednak nie wyznaczono jeszcze terminu jej rozpatrzenia. Wiele wskazuje na to, że decyzja w tej sprawie może mieć daleko idące skutki finansowe, zarówno dla samorządów, jak i właścicieli nieruchomości w całej Polsce. Jeśli Trybunał Konstytucyjny przychyli się do stanowiska Rzecznika Praw Obywatelskich, tysiące właścicieli wolnostojących garaży może liczyć na realne obniżenie podatków, co przełoży się na znaczne oszczędności w domowych budżetach.
Z drugiej strony, gminy mogą zostać zmuszone do przepisania uchwał i ograniczenia wpływów do budżetów lokalnych, co wiązałoby się z koniecznością poszukiwania innych źródeł finansowania. Opinia Rzecznika Praw Obywatelskich otwiera nowy, kluczowy rozdział w sporze o podatek od garaży. Obywatele z niecierpliwością czekają na orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego, które raz na zawsze może uporządkować tę skomplikowaną i niesprawiedliwą kwestię. Będziemy na bieżąco informować o rozwoju wydarzeń w tej kluczowej dla Polaków sprawie.