Sąd Najwyższy ogłosił decyzję o przeprowadzeniu oględzin kart do głosowania w 13 obwodowych komisjach wyborczych. To odpowiedź na rosnącą liczbę protestów, które wskazują na możliwe nieprawidłowości w protokołach i procesie liczenia głosów. Do czwartku wpłynęło już 192 formalne zgłoszenia. Termin składania protestów mija 16 czerwca.
Przeliczenie głosów jako odpowiedź na protesty
12 czerwca 2025 roku Sąd Najwyższy wydał oficjalny komunikat, w którym poinformował o decyzji dotyczącej przeprowadzenia oględzin kart do głosowania w wybranych komisjach. Dotyczy to 13 obwodowych komisji wyborczych, m.in. w Krakowie, Mińsku Mazowieckim, Gdańsku, Tarnowie, Katowicach i Bielsku-Białej.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami, Sąd Najwyższy ma możliwość dopuszczenia dowodu z oględzin kart wyborczych, co de facto oznacza ponowne przeliczenie głosów, choć nie w klasycznym rozumieniu – jest to element procesu dowodowego w ramach rozpatrywania protestów.
Źródło decyzji: nieprawidłowości w protokołach
Z otrzymanych protestów wynika, że w niektórych komisjach obwodowych mogło dojść do błędów przy sporządzaniu protokołów głosowania lub niewłaściwego liczenia głosów. Zgłoszenia te, jeśli spełniają wymogi formalne, są oceniane merytorycznie przez Sąd Najwyższy.
Jak podkreślono w komunikacie, każdy protest jest traktowany indywidualnie. Sąd analizuje nie tylko zgłaszane zarzuty, ale także dowody, które mogą wskazywać na wpływ nieprawidłowości na wynik głosowania w danym obwodzie.
Pomoc sądowa i sądy rejonowe w akcji
Decyzję o przeprowadzeniu oględzin kart wyborczych Sąd Najwyższy realizuje przy udziale sądów rejonowych, działających w ramach tzw. pomocy sądowej. To oznacza, że to właśnie sądy rejonowe fizycznie dokonają analizy kart, przekazując swoje ustalenia Sądowi Najwyższemu.
Ten sposób działania ma na celu usprawnienie procesu i zapewnienie niezależności oraz przejrzystości procedur, szczególnie w sytuacjach, gdy zarzuty dotyczące nieprawidłowości pojawiają się z wielu różnych lokalizacji w kraju.
192 protesty do 12 czerwca. Termin mija 16 czerwca
Według informacji przekazanej przez Monikę Drwal z zespołu prasowego Sądu Najwyższego, do godziny 16:00 w czwartek 12 czerwca wpłynęły już 192 protesty wyborcze. To wyraźnie pokazuje, że zainteresowanie procesem oraz poziom społecznej kontroli nad przebiegiem wyborów są znaczące.
Zgodnie z przepisami, ostatnim dniem na złożenie protestu wyborczego jest poniedziałek, 16 czerwca 2025 roku. Protesty można składać zarówno osobiście, jak i drogą pocztową – decyduje data nadania.
Co dalej? Możliwe scenariusze po przeliczeniu
W zależności od wyników oględzin i ewentualnego potwierdzenia nieprawidłowości, Sąd Najwyższy ma kilka możliwości działania:
- Uznanie protestów za bezzasadne – jeśli nieprawidłowości nie miały wpływu na wynik,
- Uznanie protestów za zasadne bez wpływu na wynik – gdy potwierdzą się błędy, ale ich skala nie zmienia rozkładu głosów,
- Uznanie protestów za zasadne z wpływem na wynik – co może prowadzić do stwierdzenia nieważności wyboru w danym obwodzie, a w skrajnych przypadkach nawet do unieważnienia wyborów w szerszym zakresie.
W przeszłości takie decyzje zapadały bardzo rzadko, jednak ich prawdopodobieństwo rośnie wraz z liczbą poważnych nieprawidłowości.
Znaczenie dla procesu demokratycznego
Rozpatrywanie protestów wyborczych i przeliczanie głosów stanowi jeden z fundamentów kontroli legalności wyborów w demokratycznym państwie prawa. Choć przeliczenia dotyczą tylko wybranych komisji, to ich wynik może mieć wpływ nie tylko na lokalny rozkład mandatów, ale także na legitymizację całego procesu wyborczego.
Warto zaznaczyć, że to nie pierwszy raz, kiedy Sąd Najwyższy reaguje na masowe protesty. Jednak skala zgłoszeń – 192 w ciągu zaledwie kilku dni – wskazuje na wzrost świadomości obywatelskiej i gotowość społeczeństwa do aktywnego monitorowania procesu wyborczego.
Perspektywa na najbliższe dni
W najbliższych dniach można spodziewać się:
- kolejnych protestów wyborczych aż do 16 czerwca,
- informacji o przebiegu oględzin kart do głosowania z 13 komisji,
- a następnie decyzji Sądu Najwyższego co do zasadności poszczególnych protestów.
Ostateczne orzeczenie o ważności wyborów – zgodnie z Konstytucją i Kodeksem wyborczym – należy do Sądu Najwyższego. Decyzja musi zostać podjęta w terminie 90 dni od ogłoszenia wyników wyborów.