W polskim Sejmie pojawiła się inicjatywa obywatelska, która może fundamentalnie zmienić krajobraz społeczny i gospodarczy kraju w 2025 roku. Petycja, wzbudzająca już teraz ogromne emocje, postuluje likwidację sztandarowych programów wsparcia, takich jak 800 plus, oraz dodatkowych świadczeń dla seniorów – trzynastych i czternastych emerytur. Co więcej, autorzy wniosku proponują zniesienie podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT), co według nich miałoby uprościć system i przynieść korzyści milionom Polaków. To bezprecedensowa propozycja, która stawia pod znakiem zapytania dotychczasową politykę społeczną i fiskalną państwa, wywołując gorącą debatę na temat przyszłości finansów domowych w całej Polsce.
Rewolucja w systemie świadczeń: Co proponuje petycja obywatelska?
Do Sejmu wpłynęła obywatelska petycja, która z miejsca wywołała szeroką dyskusję i poruszyła miliony Polaków. Jej głównym celem jest radykalne przekształcenie obecnego systemu świadczeń socjalnych i podatkowych. Inicjatorzy projektu argumentują, że państwo obecnie dysponuje zbyt skomplikowanym i nieefektywnym aparatem, który wymaga gruntownej reformy. Propozycja zakłada przede wszystkim całkowitą likwidację programu 800 plus, który od lat stanowi kluczowe wsparcie dla rodzin z dziećmi. Równocześnie miałoby dojść do zniesienia trzynastych i czternastych emerytur, co bezpośrednio dotknęłoby miliony seniorów.
Kluczowym elementem pakietu zmian jest również postulat zniesienia podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT) wraz ze wszystkimi ulgami i przywilejami podatkowymi. Autorzy petycji przekonują, że wpływy z PIT są niemal równe wydatkom na programy socjalne, co oznaczałoby, że ich jednoczesne zniesienie nie doprowadziłoby do katastrofy budżetowej, a wręcz przeciwnie – uprościłoby system. Pomysłodawcy uważają, że taka zmiana uczyniłaby system bardziej przejrzystym, sprawiedliwym i mniej obciążającym administracyjnie, co ostatecznie miałoby przynieść korzyści wszystkim obywatelom, niezależnie od ich statusu społecznego czy zawodowego. Sprawą zajmie się teraz Komisja ds. Petycji, która zdecyduje o dalszych losach tej kontrowersyjnej propozycji.
Koniec 800 plus? Argumenty za i przeciw w obliczu krytyki
Program Rodzina 500 plus, przekształcony w 800 plus, od momentu wprowadzenia budził wiele emocji. Jego głównym celem było wsparcie rodzin w wychowaniu dzieci oraz, co istotne, zwiększenie dzietności w Polsce. Jednak autorzy obywatelskiej petycji w Sejmie zdecydowanie krytykują jego efektywność. Wskazują, że pomimo znaczących nakładów finansowych, program nie doprowadził do oczekiwanego wzrostu liczby urodzeń. Wręcz przeciwnie, dane z 2024 roku są alarmujące: urodziło się jedynie 252 tysiące dzieci – to najmniej od 200 lat.
W opinii wnioskodawców, 800 plus to de facto program socjalny bez progów dochodowych, co kłóci się z ideą wspierania najuboższych z budżetu państwa i staje się obciążeniem dla finansów publicznych. Proponują zatem jego likwidację, przekonani, że uwolnione środki można by lepiej spożytkować w ramach prostszego systemu podatkowego.
Eksperci ostrzegają jednak przed zbyt pochopnymi decyzjami. Likwidacja 800 plus oznaczałaby dla wielu rodzin utratę realnego, comiesięcznego wsparcia, które często stanowi znaczący element domowego budżetu. Zwłaszcza dla rodzin o niższych dochodach, utrata tego świadczenia mogłaby prowadzić do pogorszenia sytuacji finansowej, zwiększając ryzyko ubóstwa wśród dzieci. Nawet jeśli program nie spełnił wszystkich swoich celów demograficznych, jego rola jako wsparcia socjalnego jest niepodważalna dla milionów Polaków. Dyskusja nad jego przyszłością wymaga więc niezwykłej ostrożności i uwzględnienia szerokiego spektrum konsekwencji.
Dodatkowe emerytury pod lupą: Kto straci na likwidacji trzynastek i czternastek?
Trzynaste i czternaste emerytury to kolejne świadczenia, które znalazły się na celowniku autorów petycji. Przez lata stały się one stałym elementem systemu wsparcia dla seniorów, mającym na celu podreperowanie ich często skromnych budżetów. Wnioskodawcy uważają jednak, że stanowią one nadmierne i nieefektywne obciążenie dla finansów publicznych. Zamiast nich, postulują utrzymanie kwoty wolnej od podatku w wysokości 30 tys. zł, co ich zdaniem byłoby rozwiązaniem bardziej sprawiedliwym i uniwersalnym, korzystnym dla wszystkich obywateli, w tym także pracujących.
Jednakże, jak wskazują eksperci, likwidacja dodatkowych emerytur miałaby dramatyczne konsekwencje dla seniorów o niskich świadczeniach. Według szacunków, osoby te mogłyby stracić nawet 3200 zł rocznie. Dla wielu emerytów, którzy już teraz z trudem wiążą koniec z końcem, taka strata byłaby odczuwalna i mogłaby znacząco obniżyć ich standard życia. Co więcej, w przypadku tej grupy, zniesienie podatku PIT często nie przyniosłoby żadnych realnych korzyści, ponieważ wielu seniorów już dziś nie płaci tego podatku ze względu na niskie dochody.
Wpływ na finanse publiczne to jedno, ale wpływ na życie indywidualnych osób to drugie. Dodatkowe emerytury to nie tylko kwestia ekonomiczna, ale także poczucia bezpieczeństwa i godności. Ich likwidacja, bez zaproponowania adekwatnego mechanizmu rekompensacyjnego, mogłaby spotkać się z ogromnym oporem społecznym i prowadzić do pogłębienia ubóstwa wśród najstarszych i najbardziej potrzebujących grup społecznych.
Zniesienie PIT a budżet domowy: Czy uproszczenie rekompensuje straty?
Centralnym punktem rewolucji proponowanej w petycji jest całkowite zniesienie podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT). W wizji autorów projektu, ten radykalny krok miałby na celu uproszczenie całego systemu podatkowego, czyniąc go bardziej przejrzystym i sprawiedliwym dla wszystkich. Proponuje się eliminację zarówno samego podatku, jak i wszelkich ulg oraz przywilejów podatkowych, co miałoby znacząco zredukować biurokrację i koszty administracyjne zarówno po stronie państwa, jak i obywateli.
Zwolennicy tej zmiany argumentują, że zniesienie PIT byłoby rozwiązaniem powszechnym, z którego skorzystaliby wszyscy podatnicy, w tym pracujący rodzice oraz część emerytów. W teorii, brak konieczności rozliczania podatku dochodowego i niższe ceny towarów i usług (wynikające z uproszczenia systemu) mogłyby zrekompensować straty wynikające z likwidacji świadczeń socjalnych. Taki model miałby „uwolnić” gospodarkę, zachęcając do większej aktywności ekonomicznej.
Jednakże, jak podkreślają analitycy ekonomiczni, bilans ten dla wielu gospodarstw domowych mógłby okazać się ujemny. Dla rodzin, które dziś otrzymują 800 plus, a jednocześnie płacą relatywnie niski PIT, strata świadczenia byłaby prawdopodobnie większa niż zysk z braku podatku. Podobnie w przypadku seniorów, którzy nie płacą PIT, likwidacja trzynastek i czternastek oznaczałaby jedynie straty. Debata toczy się więc wokół kluczowego pytania: czy proste i przejrzyste państwo bez podatku PIT jest warte wyrzeczeń w postaci utraty ugruntowanych świadczeń socjalnych, które dla milionów Polaków są fundamentalnym wsparciem?
Co dalej z petycją? Komisja ds. Petycji zdecyduje o przyszłości zmian
Losy tak rewolucyjnej propozycji leżą teraz w rękach Sejmu, a konkretnie Komisji ds. Petycji. To właśnie ten organ, zgodnie z regulaminem, oceni złożony wniosek i zadecyduje, czy rozpoczną się dalsze prace legislacyjne nad projektem. Choć petycja obywatelska nie ma takiej samej mocy jak projekt ustawy, jej złożenie już teraz wywołało ogólnokrajową dyskusję o kierunku polityki społecznej i fiskalnej Polski na najbliższe lata.
Decyzja Komisji będzie miała kluczowe znaczenie. Jeśli propozycja zyska poparcie i zostanie przekazana do dalszych etapów, Polska stanie przed wyzwaniem największej zmiany społecznej i podatkowej od dekad. Wówczas konieczne będzie przeprowadzenie szerokich konsultacji społecznych i dogłębnej analizy wpływu na każdą grupę obywateli – od najmłodszych, poprzez rodziny z dziećmi, osoby pracujące, aż po seniorów.
Zwolennicy petycji widzą w niej szansę na nowoczesne i efektywne państwo, wolne od zbędnej biurokracji i nierówności. Przeciwnicy natomiast ostrzegają przed pogorszeniem sytuacji materialnej milionów obywateli i podważeniem zaufania do systemu wsparcia. Jedno jest pewne: ta propozycja to coś więcej niż tylko zmiana przepisów. To potencjalna zmiana filozofii państwa opiekuńczego, która wpłynie na życie każdego Polaka w 2025 roku i w kolejnych latach.