Od stycznia 2025 roku, system świadczeń dla osób owdowiałych w Polsce ulegnie przełomowej zmianie. Tzw. renta wdowia pozwoli na jednoczesne pobieranie własnego świadczenia i renty po zmarłym małżonku, co może dać łącznie nawet 5342,88 złotych miesięcznie. To rewolucyjne rozwiązanie ma objąć około 2 miliony polskich seniorów.
Nowy system wyboru
Program wprowadza elastyczny system wyboru – można otrzymywać pełną rentę rodzinną plus 15% własnego świadczenia lub odwrotnie. Co więcej, od 2027 roku dodatkowe świadczenie wzrośnie z 15% do 25%.
Warunki skorzystania z programu
Aby skorzystać z programu, trzeba spełnić kilka warunków: osiągnąć wiek emerytalny (60 lat dla kobiet, 65 dla mężczyzn), nie być w nowym związku małżeńskim oraz mieć ustalone prawo do renty rodzinnej.
Priorytetowe przygotowanie do składania wniosków
Ważne jest, by odpowiednio przygotować się do składania wniosków. ZUS zaleca, aby osoby nieposiadające jeszcze prawa do renty rodzinnej złożyły wniosek ERR jeszcze w tym roku, a następnie do końca czerwca 2025 roku dopełniły formalności wnioskiem ERWD o ustalenie zbiegu świadczeń. Wypłaty ruszą od lipca 2025 roku.
Wpływ na sytuację materialną seniorów
Wprowadzenie renty wdowiej może znacząco poprawić sytuację materialną starszych osób, szczególnie samotnych kobiet, które statystycznie częściej zostają wdowami. Wyższe świadczenia mogą pozwolić im na godne życie i lepszy dostęp do opieki zdrowotnej czy rehabilitacji, zmniejszając ryzyko ubóstwa wśród seniorów.
Zmiany w strukturze społecznej
Warunek niepozostawania w nowym związku małżeńskim może jednak wpłynąć na decyzje życiowe osób owdowiałych. Część z nich może świadomie rezygnować z ponownego małżeństwa, wybierając związki nieformalne, by nie stracić prawa do świadczenia. To może prowadzić do zmian w strukturze społecznej i wzorców życia rodzinnego wśród seniorów.
Wpływ na relacje międzypokoleniowe
Program może też wpłynąć na relacje międzypokoleniowe. Lepsza sytuacja finansowa osób owdowiałych może zmniejszyć obciążenie ich dorosłych dzieci koniecznością wsparcia finansowego rodziców. Jednocześnie seniorzy mogą częściej wspierać finansowo młodsze pokolenie, szczególnie w obliczu rosnących kosztów życia i problemów mieszkaniowych młodych rodzin.
Według danych GUS, w 2022 roku w Polsce było około 1,3 miliona osób owdowiałych, z czego 76% stanowiły kobiety. Wprowadzenie renty wdowiej może więc szczególnie poprawić sytuację materialną kobiet, które są statystycznie bardziej narażone na ubóstwo i samotność.
Źródła:
* Ustawa z dnia 14 grudnia 2023 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2023 r. poz. 2456)
* Komunikat ZUS w sprawie renty wdowiej
* Dane GUS na temat liczby osób owdowiałych w Polsce w 2022 roku