Polska stoi w obliczu poważnego kryzysu demograficznego, który może poważnie naruszyć fundamenty gospodarki i systemu społecznego. Wyniki prognoz GUS pokazują, że do 2060 roku liczba ludności Polski spadnie o 6,7 miliona, a połowa obywateli przekroczy 50. rok życia. Według danych ONZ, sytuacja wygląda jeszcze bardziej dramatycznie – do 2100 roku Polska może liczyć zaledwie 19 milionów mieszkańców.
Eksperci alarmują, że utrzymanie obecnych transferów socjalnych i usług publicznych stanie się w dłuższej perspektywie niemożliwe bez drastycznych zmian. Prof. Agnieszka Chłoń-Domińczak z SGH podkreśla, że nasze wynagrodzenia mogą nie wystarczyć, by pokryć rosnące potrzeby finansowe państwa.
Przyczyny kryzysu są dobrze znane: utrzymująca się od trzech dekad niska dzietność oraz coraz większa przewaga liczby zgonów nad urodzeniami, która utrzymuje się od 2013 roku. Prognozy pokazują, że w 2020 roku liczba urodzeń w Polsce wyniosła 403 000, co jest najniższym wynikiem od 1945 roku.
Wielokierunkowe działania są konieczne, aby zapobiec negatywnym konsekwencjom kryzysu demograficznego. Eksperci sugerują, że reforma systemu wsparcia rodzin, w tym programów takich jak 500+, jest niezbędna, aby lepiej wspierać rodziny potrzebujące pomocy, a jednocześnie ograniczać dostęp do świadczeń dla najbogatszych. Poprawa jakości usług publicznych, takich jak dostęp do przedszkoli, żłobków i edukacji, jest również kluczowa.
Atmosfera przyjazna rodzinom jest konieczna, aby zachęcić Polaków do tworzenia większych rodzin. Coraz częściej słyszy się o przypadkach dyskryminacji dzieci w miejscach publicznych, co pokazuje, że polskie społeczeństwo nie zawsze jest otwarte na młodsze pokolenia.
Rynek pracy również będzie dotknięty kryzysem demograficznym. Malejąca liczba pracowników oznacza konieczność zwiększenia wydajności pracy oraz inwestowania w nowoczesne technologie i edukację. Tomasz Lasocki z Uniwersytetu Warszawskiego podkreśla, że Polska musi stawiać na lepsze kształcenie dzieci, znajomość języków obcych oraz umiejętne korzystanie z technologii, takich jak sztuczna inteligencja.
Kwestia wieku emerytalnego kobiet i mężczyzn również staje się coraz bardziej paląca. Eksperci, w tym prof. Chłoń-Domińczak, zauważają, że zrównanie wieku emerytalnego jest koniecznością, nie tylko dla stabilności systemu emerytalnego, ale także w celu zapewnienia równości. Polska w tej kwestii pozostaje w tyle za większością krajów Unii Europejskiej, co zdaniem ekspertów wymaga natychmiastowych działań.
Kryzys demograficzny to nieodwracalna zmiana, która wymaga pilnych decyzji i reform. Bez odpowiednich działań Polska może stanąć w obliczu poważnych problemów społecznych i gospodarczych, które odbiją się na przyszłych pokoleniach. Czas na zmiany jest właśnie teraz.