Miliony Europejczyków co pół roku z irytacją przestawiają zegarki, przeklinając ten archaiczny rytuał. W 2025 roku Polska, sprawując prezydencję w Radzie Unii Europejskiej, podjęła się ambitnego zadania: raz na zawsze zakończyć ten cykl. To ostatnia realna szansa na przełom. Ministerstwo Rozwoju i Technologii, z ministrem Krzysztofem Paszykiem, naciska na Komisję Europejską, by dyrektywa o zniesieniu zmiany czasu pozostała w programie prac. Stawka jest wysoka: 84% Europejczyków, w tym 74% Polaków, chce końca z tym uciążliwym obowiązkiem. Czy polska dyplomacja zdoła przekonać 27 krajów, gdy czas ucieka?
Polska Prezydencja: Ostatnia Szansa na Przełom?
Minister Krzysztof Paszyk nie ukrywa determinacji. Wykorzystując pozycję Polski jako przewodniczącego Rady UE w 2025 roku, nacisnął na komisarza Apostolosa Tzitzikostasa, aby kwestia zniesienia zmiany czasu pozostała priorytetem w programie Komisji Europejskiej. „Uznajemy to za ważny temat społeczny i gospodarczy” – przekazały służby ministerstwa, cytowane przez „Fakt”. To kolejna próba; w 2019 roku pandemia odsunęła temat. Teraz Polska ma zaledwie pół roku, by przełamać impas.
Kluczową propozycją jest wprowadzenie „naturalnych stref czasowych” zamiast sztucznego przestawiania zegarów, co sugeruje organizacja Time Use Initiative (TUI). System oparty na czasie słonecznym oznaczałby koniec z dwukrotną korektą godzin. Problem w tym, że państwa członkowskie wciąż nie mogą uzgodnić, czy na stałe przyjąć czas letni, czy zimowy. Rzeczniczka KE, Anna-Kaisa Itkonen, przyznała, że projekt dyrektywy „utknął”, a polska prezydencja ma szansę wznowić dyskusję.
Ciemna Strona Zmiany Czasu: Zdrowie i Portfel Europejczyków
Dla milionów obywateli, zmiana czasu to realne problemy. Pani Anna z Warszawy, 35-letnia księgowa, opowiada: „Przez tydzień czuję się jak zombie. Dziecko nie może zasnąć, wszyscy jesteśmy rozdrażnieni”. Jej doświadczenie potwierdzają badania. Raport Chmura Economics & Analytics z 2024 roku szacuje, że w samych USA zmiana czasu kosztuje gospodarkę około 434 milionów dolarów rocznie, głównie z powodu utraty produktywności.
Negatywne skutki dla organizmu są udokumentowane: zaburzenia rytmu dobowego trwające do tygodnia, zwiększone ryzyko wypadków. Lista problemów obejmuje także koszty dla przedsiębiorstw (banki, transport, IT), problemy z synchronizacją międzynarodową oraz negatywny wpływ na zdrowie psychiczne. Aż 84% Europejczyków w konsultacjach KE z 2018 roku i 74% Polaków (CBOS 2019) opowiedziało się za zniesieniem zmiany czasu. Społeczne oczekiwanie jest ogromne.
Europa Podzielona: Turystyka kontra Bezpieczeństwo Dzieci
Mimo tak jednoznacznego głosu obywateli, politycy wciąż nie mogą się dogadać z powodu rozbieżnych interesów gospodarczych i społecznych. Kraje południowe, jak Hiszpania, Włochy czy Grecja, preferują stały czas letni. Dla nich dłuższe letnie wieczory to klucz do branży turystycznej, generującej miliardy euro. W Hiszpanii turystyka to około 12% PKB, a stały czas zimowy oznaczałby skrócenie sezonu i potencjalne straty.
Zupełnie inną perspektywę mają państwa nordyckie, takie jak Finlandia czy Szwecja. Dla nich stały czas letni oznaczałby, że zimą dzieci szłyby do szkoły w kompletnych ciemnościach, co jest kwestią bezpieczeństwa najmłodszych. Preferują stały czas zimowy, lepiej odpowiadający cyklowi światła. Minister Paszyk, naciskając na zniesienie zmiany czasu, podkreśla, że stały czas zimowy poprawiłby jakość życia. Znalezienie kompromisu między krajami bazującymi na turystyce a tymi zmagającymi się z długimi, ciemnymi zimami to gigantyczne wyzwanie dla polskiej prezydencji.
Co Dalej? Scenariusze i Ostateczne Terminy
Zgodnie z obowiązującym rozporządzeniem Unii Europejskiej, dwukrotne przestawianie zegarków będzie wymagane co najmniej do końca 2026 roku. Przed nami jeszcze cztery zmiany czasu:
- 25/26 października 2025 roku – przejście na czas zimowy.
- 28/29 marca 2026 roku – przejście na czas letni.
- 24/25 października 2026 roku – przejście na czas zimowy.
- Marzec 2027 roku – jeśli do tego czasu nie będzie porozumienia, czeka nas kolejna zmiana.
Polska prezydencja w 2025 roku jest kluczowa, gdyż Dania i Cypr, które kolejno obejmą przewodnictwo w Radzie UE, nie są zainteresowane kontynuowaniem tego tematu. To czyni polskie półrocze niemal ostatnią realną szansą na przełom przed rokiem 2027. Polscy dyplomaci planują przeprowadzić kluczowe rozmowy techniczne z państwami członkowskimi pod koniec kwietnia 2025 roku, aby ocenić możliwość osiągnięcia konsensusu. To będzie moment prawdy.
Scenariusze są różne: optymistyczny to porozumienie w 2025 i koniec zmiany czasu od 2027. Realistyczny – brak konsensusu, przedłużenie regulacji do 2030. Pesymistyczny – powrót do narodowych rozwiązań i chaos. Dyrektywa o zniesieniu roamingu była omawiana przez 8 lat. Czy zmiana czasu podzieli ten los? Jeśli Polska nie wykorzysta tej szansy, Europejczycy będą przestawiać zegarki jeszcze długo, generując straty i zmęczenie.
Polska ma przed sobą historyczną szansę, by zakończyć irytujący i kosztowny rytuał zmiany czasu. Z poparciem 84% Europejczyków i konkretnym planem, presja jest ogromna. Jednak rozbieżne interesy gospodarcze stanowią potężną barierę. Kluczowe rozmowy w kwietniu 2025 roku zadecydują o przyszłości. Jeśli kompromis nie zostanie osiągnięty, czekają nas kolejne lata przestawiania zegarków. Może wreszcie nadszedł czas, żeby z tym skończyć?
Obserwuj nas w Google News