Program 800 plus, jeden z największych wydatków socjalnych w Polsce, od kilku lat jest przedmiotem debaty politycznej. Choć obecnie wypłacane jest 800 zł miesięcznie na każde dziecko bez względu na dochody rodziny, politycy coraz głośniej mówią o konieczności rewizji programu. W tym artykule sprawdzimy, dlaczego zmiany są rozważane, jakie propozycje są na stole i kiedy możemy spodziewać się ich wprowadzenia.
Dlaczego Zmiany Są Rozważane?
Głównym argumentem przemawiającym za modyfikacją programu jest fakt, że nie spełnił on swojego podstawowego celu demograficznego – liczba urodzeń w Polsce nadal spada, mimo wielomiliardowych nakładów finansowych. Rządowa ocena funkcjonowania programu wykazała, że nie realizuje on skutecznie ani zamierzeń demograficznych, ani nie ogranicza w znaczący sposób ubóstwo wśród rodzin. Program 800 plus, jako największy pojedynczy wydatek socjalny, naturalnie znajduje się w centrum uwagi osób odpowiedzialnych za finanse publiczne.
Jakie Zmiany Są Rozważane?
Wśród potencjalnych modyfikacji programu 800 plus eksperci i politycy wymieniają:
1. Podwojenie kwoty dla pierwszego dziecka: Poseł Norbert Pietrykowski z Polski 2050 proponuje podwojenie wysokości świadczenia – z 800 zł do 1600 zł miesięcznie – ale tylko dla pierwszego dziecka w rodzinie.
2. Powrót do kryterium dochodowego: Innym rozwiązaniem mogłoby być przywrócenie kryterium dochodowego przynajmniej w przypadku pierwszego dziecka, co było zastosowane w początkowej wersji programu 500 plus.
3. Kryterium aktywności zawodowej: Pojawiają się również głosy za uzależnieniem otrzymywania świadczenia od aktywności zawodowej rodziców.
4. Waloryzacja świadczenia: Przy zachowaniu obecnej kwoty 800 zł, ale z ograniczeniem kręgu beneficjentów (np. poprzez kryterium dochodowe), możliwa byłaby waloryzacja świadczenia dla uprawnionych rodzin.
Kiedy Możemy Spodziewać Się Zmian?
Według dostępnych informacji, do końca obecnego okresu zasiłkowego, czyli do czerwca 2025 roku, program będzie funkcjonował bez zmian. W budżecie na 2025 rok przewidziano 62,8 mld zł na wypłaty świadczenia na każde dziecko w rodzinie. Pierwszy możliwy termin wprowadzenia zmian to czerwiec 2025 roku, kiedy rozpocznie się nowy okres zasiłkowy. Jednak ze względu na wybory prezydenckie, które odbędą się w pierwszej połowie 2025 roku, poważniejsze modyfikacje programu mogą zostać odłożone na drugą połowę przyszłego roku.
Jak Polacy Oceniają Program 800 Plus?
Co ciekawe, według badania SW Research dla „Rzeczpospolitej”, tylko 40,6% Polaków opowiada się za utrzymaniem programu w obecnej formie. Natomiast 53,7% popiera jego ograniczenie lub modyfikację. To pokazuje, że ewentualne zmiany mogą spotkać się z akceptacją znacznej części społeczeństwa.
Całkowita likwidacja programu 800 plus wydaje się mało prawdopodobna, biorąc pod uwagę jego społeczną popularność i polityczne koszty takiej decyzji. Bardziej prawdopodobna jest jego modyfikacja w kierunku lepszego adresowania wsparcia do rodzin, które najbardziej go potrzebują, lub ukierunkowanie na konkretne cele demograficzne. Minister Finansów zapewnił, że do końca obecnej kadencji Sejmu program nie zostanie zlikwidowany. Jednak wobec potrzeby zredukowania deficytu budżetowego w ramach procedury nadmiernego deficytu, pewne ograniczenia wydają się nieuniknione w perspektywie najbliższych lat.