Lead: Wraz z nadejściem zimy policja w całym kraju odnotowuje coraz więcej zgłoszeń dotyczących kierowców, którzy „grzeją silnik” pod blokiem, zanim wyruszą w trasę. Przepisy są jednoznaczne: w terenie zabudowanym postój z włączonym silnikiem dłużej niż jedną minutę jest wykroczeniem, za które grozi nawet 300 zł mandatu. Funkcjonariusze podkreślają, że reakcje mieszkańców są coraz częstsze, a kontrole – intensywniejsze. Wyjaśniamy, co dokładnie mówi prawo, dlaczego kierowcy narażają się na kary i jak w praktyce wygląda egzekwowanie przepisów.
Co mówi prawo o rozgrzewaniu silnika i dlaczego grozi za to mandat?
Choć dla wielu kierowców „rozgrzewanie silnika” przed ruszeniem w drogę wydaje się naturalnym elementem zimowego poranka, obowiązujące przepisy nie pozostawiają miejsca na interpretację. Zgodnie z art. 60 ust. 2 pkt 3 Kodeksu wykroczeń, zabronione jest „używanie pojazdu w sposób powodujący uciążliwości związane z nadmierną emisją spalin lub hałasu”. Natomiast art. 49 ust. 2 pkt 3 Prawa o ruchu drogowym jednoznacznie zabrania postoju z włączonym silnikiem w terenie zabudowanym przez czas dłuższy niż jedna minuta.
W praktyce oznacza to, że kierowca, który rano pozostawia auto przed blokiem z włączonym silnikiem na kilka minut, łamie przepis i może otrzymać mandat w wysokości do 300 zł. Co ważne, nie ma znaczenia, czy kierowca znajduje się w pojeździe, czy opuścił go tylko na chwilę – liczy się sam fakt pracy silnika.
Według policji przepisy te mają na celu ograniczanie hałasu i emisji spalin w miejscach, gdzie mieszkają ludzie, a także zapobieganie przypadkom, w których kierowca pozostawia pojazd bez nadzoru, narażając go na kradzież lub stwarzając zagrożenie.
Funkcjonariusze podkreślają również, że nowoczesne jednostki napędowe nie wymagają już wielominutowego rozgrzewania. Jak tłumaczy anonimowo jeden z policjantów drogówki:
„Dzisiejsze silniki mają konstrukcję pozwalającą na bezpieczne ruszenie po kilku–kilkunastu sekundach. Najszybciej nagrzewają się podczas jazdy, a nie na postoju.”
Eksperci branży motoryzacyjnej potwierdzają, że przeciąganie postoju z włączonym silnikiem jest niekorzystne nie tylko dla środowiska, ale także dla samej jednostki napędowej. W niskich temperaturach praca „na jałowym” powoduje nierówną cyrkulację oleju, co w dłuższej perspektywie może wpływać na zużycie elementów mechanicznych.
Zgłoszenia od sąsiadów coraz częstsze. Policja reaguje szybko
W ostatnich tygodniach policja w wielu miastach informuje o rosnącej liczbie zgłoszeń dotyczących kierowców, którzy rozgrzewają silnik zbyt długo na osiedlowych parkingach. Tego typu interwencje wpisują się w szerszy trend – mieszkańcy coraz częściej korzystają z aplikacji do zgłaszania wykroczeń lub wybierają bezpośredni kontakt z komisariatem.
Najwięcej sytuacji odnotowuje się w dużych miastach, gdzie osiedlowe parkingi znajdują się często bezpośrednio pod oknami mieszkań. Mieszkańcy zwracają uwagę nie tylko na hałas, ale również na drażniący zapach spalin, który utrzymuje się w powietrzu w bezwietrzne poranki.
Według policji najczęściej zgłaszane są następujące przypadki:
- rozgrzewanie silnika zimą przed wyjazdem do pracy,
- pozostawianie auta z włączonym silnikiem podczas skrobania szyb,
- kilkuminutowy postój przed sklepem lub szkołą, gdy kierowca pozostaje w pojeździe,
- pozostawienie silnika włączonego podczas rozładowywania zakupów „na chwilę”.
W każdej z tych sytuacji policjant ma prawo nałożyć mandat, pouczyć kierowcę lub – w przypadku odmowy – skierować sprawę do sądu.
Choć wielu kierowców uznaje takie interwencje za przesadne, prawo nie pozostawia wątpliwości. Jak zaznacza ekspert ds. bezpieczeństwa ruchu drogowego, dr Tomasz Wojtal:
„Przepisy mają chronić mieszkańców przed hałasem i smogiem komunikacyjnym. Najczęściej nie chodzi o pojedyncze przypadki, ale o powtarzalną uciążliwość, która trwa całą zimę.”
Warto dodać, że zgłoszenia dotyczą nie tylko zwykłych samochodów osobowych. W niektórych miastach straż miejska interweniuje również wobec kierowców dostawczych i kurierów, którzy pozostawiają pojazdy z włączonym silnikiem podczas doręczania paczek. W takich przypadkach egzekwowanie przepisów jest trudniejsze, ponieważ kurierzy działają pod presją czasu, jednak prawo obowiązuje ich w takim samym stopniu.
Policja zapewnia, że celem nie jest masowe karanie kierowców, lecz przypominanie o obowiązujących zasadach i przeciwdziałanie powstawaniu uciążliwości na osiedlach. Podczas zimowych kontroli funkcjonariusze prowadzą również działania edukacyjne, wyjaśniając kierowcom, dlaczego postój z włączonym silnikiem jest niezgodny z prawem.
Konsekwencje dla kierowców i rady, jak uniknąć mandatu
Oprócz mandatu w wysokości do 300 zł, kierowca ryzykuje także otrzymanie punktów karnych, jeśli jego zachowanie zostanie uznane za powodujące zagrożenie dla innych uczestników ruchu. Choć sam przepis nie przewiduje punktów za pracę silnika na postoju, sytuacja może zostać zakwalifikowana jako inne wykroczenie związane z bezpieczeństwem.
Warto pamiętać, że obowiązują również inne powiązane przepisy, m.in.:
- zakaz pozostawienia pojazdu z włączonym silnikiem bez nadzoru,
- zakaz nadmiernej emisji spalin i hałasu,
- obowiązek utrzymania czystości pojazdu, w tym odśnieżenia szyb przed rozpoczęciem jazdy.
Eksperci podkreślają, że kierowca może uniknąć mandatu, stosując proste i zgodne z prawem rozwiązania:
- Uruchamiać silnik dopiero wtedy, gdy jest gotowy do odjazdu.
- Odśnieżać i skrobać szyby przy wyłączonym silniku.
- Korzystać z podgrzewanych szyb lub mat antyszronowych, które przyspieszają odladzanie.
- Zainwestować w zdalne ogrzewanie postojowe, które nie wymaga uruchamiania silnika.
- Parkować w miejscach osłoniętych od wiatru, co ogranicza zamarzanie szyb.
Wielu kierowców nie zdaje sobie sprawy, że nawet kilkusekundowa praca silnika ponad dopuszczalną minutę może być podstawą do ukarania. Policja zwraca też uwagę, że nie jest możliwe „usprawiedliwienie się” niską temperaturą – przepisy nie przewidują żadnych wyjątków.
Czy prawo jest zbyt restrykcyjne? Kierowcy krytykują, mieszkańcy chwalą
Choć funkcjonariusze stoją na stanowisku, że przepisy są jasne, temat regularnie wywołuje emocjonalne dyskusje. Wielu kierowców uważa zakaz za przesadnie restrykcyjny, szczególnie w mroźne dni, kiedy kabina samochodu jest wyjątkowo zimna. Z kolei mieszkańcy bloków i zabudowy wielorodzinnej zwracają uwagę, że poranne „grzanie aut” bywa uciążliwe i wpływa na jakość życia.
W mediach społecznościowych można znaleźć wiele komentarzy kierowców, którzy twierdzą, że przepis powinien zostać zliberalizowany. Z drugiej strony rośnie świadomość ekologiczna – coraz więcej osób wspiera ograniczenie emisji spalin, zwłaszcza w gęsto zabudowanych miastach.
Zdaniem analityków branży motoryzacyjnej to typowy konflikt interesów, w którym trudno znaleźć kompromis.
„Z jednej strony kierowcy chcą komfortu, z drugiej – społeczeństwo oczekuje ograniczenia hałasu i spalin. Prawo próbuje znaleźć równowagę, ale naturalnie nie zadowoli wszystkich stron” – ocenia dr Wojtal.