Od 1 czerwca 2024 roku, nowe przepisy dotyczące ochrony danych osobowych wprowadziły możliwość zastrzeżenia numeru PESEL poprzez aplikację mObywatel. Choć system ten ma chronić przed oszustwami i kradzieżą tożsamości, może również prowadzić do nieoczekiwanych komplikacji przy niektórych operacjach bankowych.
Jak Działa Zastrzeżenie PESEL?
Dzięki nowym regulacjom, banki i instytucje finansowe są zobowiązane do dokładnej weryfikacji PESEL przy każdej transakcji wymagającej potwierdzenia tożsamości. Jeśli PESEL jest zastrzeżony, bank automatycznie odrzuca próbę zaciągnięcia kredytu, zawarcia umowy leasingowej czy zakupu na raty. Właściciel numeru otrzymuje wówczas powiadomienie SMS oraz alert w aplikacji mObywatel, informujący o próbie wykorzystania jego danych.
Nieoczekiwane Konsekwencje dla Klientów Banków
Zastrzeżenie PESEL skutecznie chroni przed oszustami, ale może również powodować utrudnienia przy wypłatach gotówkowych. Szczególnie problematyczna jest wypłata kwoty przekraczającej trzykrotność minimalnego wynagrodzenia (czyli 13 998 zł w 2025 roku). W takim przypadku, nawet jeśli klient osobiście zleca wypłatę w oddziale banku, instytucja jest zobowiązana wstrzymać transakcję na 12 godzin.
Co istotne, nawet jeśli właściciel natychmiast cofnie zastrzeżenie PESEL, bank nadal będzie musiał odczekać 12 godzin, zanim wyda pieniądze. To oznacza, że nagłe potrzeby finansowe mogą stać się problemem, jeśli wcześniej nie zdejmie się blokady.
Jakie Operacje Nie Są Blokowane?
Większość codziennych transakcji pozostaje niezależna od statusu PESEL. Przelewy, płatności kartą czy wypłaty z bankomatu nie są objęte blokadą, ponieważ nie wymagają weryfikacji tożsamości na poziomie bankowym. Problemy mogą pojawić się jedynie w sytuacji, gdy transakcja wymaga sprawdzenia danych osobowych, np. przy podpisywaniu nowej umowy bankowej lub dużych wypłatach gotówkowych.
Jak Zastrzec i Cofnąć Blokadę PESEL?
Aby zastrzec swój PESEL, należy skorzystać z aplikacji mObywatel lub odwiedzić stronę mObywatel.gov.pl. Można to również zrobić osobiście w urzędzie gminy. Proces jest szybki i całkowicie darmowy.
Jeśli pojawi się konieczność usunięcia blokady, można to zrobić w każdej chwili poprzez aplikację. Jednak warto pamiętać, że po zdjęciu zastrzeżenia ponowne jego wprowadzenie będzie możliwe dopiero po 30 minutach.
Jak Uniknąć Problemów przy Dużych Wypłatach?
Aby uniknąć komplikacji, klienci banków powinni planować swoje większe wypłaty gotówkowe z wyprzedzeniem. Jeśli konieczne jest podjęcie dużej sumy w oddziale, warto zdjąć zastrzeżenie PESEL na co najmniej 12 godzin przed wizytą w banku. W przypadku mniejszych operacji, takich jak podpisanie umowy kredytowej czy zakupu nieruchomości, wystarczy cofnąć blokadę na 30 minut przed transakcją.
Nowy system, choć skutecznie chroni przed wyłudzeniami, wymaga od użytkowników większej świadomości i odpowiedniego planowania działań finansowych. Nieprzemyślana blokada PESEL może bowiem oznaczać, że dostęp do własnych środków zostanie czasowo ograniczony, co w nagłych sytuacjach może być poważnym problemem. Zgodnie z danymi Głównego Urzędu Statystycznego, w 2023 roku zastrzeżono już ponad 1,5 mln numerów PESEL. Warto zatem zapoznać się z nowymi przepisami i zrozumieć, jak one wpływają na codzienne operacje bankowe.