Od początku 2025 roku w Polsce nasila się trend zaostrzania kontroli segregacji odpadów. Warszawa, która jest liderem w tym zakresie, przeprowadziła już w 2023 roku ponad 6 tysięcy takich kontroli, a teraz również mniejsze miejscowości zapowiadają wzmożone działania sprawdzające. Władze lokalne surowo egzekwują przestrzeganie zasad segregacji, co ma pomóc w osiągnięciu wymaganych poziomów recyklingu.
Warszawa przoduje w liczbie kontroli, a w 2023 roku przeprowadzono dokładnie 6104 kontrole segregacji odpadów w warszawskich gospodarstwach domowych. Ich rezultatem było 131 mandatów nałożonych na mieszkańców, 9 wniosków o ukaranie skierowanych do sądu oraz 197 pouczeń zastosowanych wobec osób nieprzestrzegających zasad segregacji.
Kontrole w Warszawie prowadzą zarówno pracownicy Oddziału Ochrony Środowiska, jak i funkcjonariusze straży miejskiej. Mają oni uprawnienia do bezpośredniego sprawdzania zawartości pojemników i toreb na śmieci, co umożliwia weryfikację prawidłowości segregacji odpadów zgodnie z obowiązującymi przepisami.
Mniejsze miejscowości, takie jak Glinojeck, również zaczynają zaostrzać kontrole segregacji odpadów. Od stycznia 2025 roku wprowadzono nie tylko wzmożone kontrole, ale także znacznie podwyższono opłaty za gospodarowanie odpadami. Mieszkańcy Glinojecka, którzy segregują odpady, płacą obecnie 28 złotych miesięcznie od osoby. Natomiast ci, którzy nie przestrzegają zasad segregacji, muszą liczyć się z trzykrotnie wyższą opłatą – aż 84 złote miesięcznie od osoby.
Miasto boryka się również z problemem mieszkańców niepłacących za wywóz śmieci. Zaległości sięgają już 180 tysięcy złotych. Władze Glinojecka podjęły zdecydowane kroki, kierując wszystkie zaległości do egzekucji komorniczej.
Od 1 stycznia 2025 roku w całej Polsce obowiązują zmodyfikowane zasady segregacji odpadów. Jedną z najważniejszych zmian jest zakaz wrzucania ubrań i tekstyliów do odpadów zmieszanych. Tekstylia powinny być oddawane do specjalnych punktów zbiórki lub podczas zbiórek organizowanych przez gminy.
Wraz z nowymi przepisami, w wielu miejscowościach wprowadzono również podwyżki opłat za wywóz śmieci. Samorządy zapowiadają surowe egzekwowanie przestrzegania zasad segregacji, co ma na celu osiągnięcie wymaganych przez Unię Europejską poziomów recyklingu.
Kontrolujący mogą nałożyć mandat za różne przewinienia związane z niewłaściwą gospodarką odpadami. Najczęstsze naruszenia, za które można otrzymać karę finansową, to:
* Mieszanie odpadów segregowanych z niesegregowanymi – np. wrzucanie plastiku czy szkła do pojemnika na odpady zmieszane
* Wyrzucanie odpadów niebezpiecznych (np. baterii, leków, farb) do zwykłych pojemników
* Umieszczanie tekstyliów i ubrań w odpadach zmieszanych (zgodnie z nowymi przepisami od 2025 roku)
* Wrzucanie odpadów budowlanych do kontenerów przeznaczonych na odpady komunalne
* Wyrzucanie zużytego sprzętu elektronicznego do zwykłych pojemników
* Umieszczanie gorącego popiołu w pojemnikach na odpady
* Nieprawidłowe segregowanie bioodpadów – wrzucanie do nich np. mięsa, kości czy oleju
* Wyrzucanie odpadów wielkogabarytowych poza wyznaczonym do tego obszarem
* Podrzucanie odpadów do cudzych pojemników lub wyrzucanie ich w miejscach niedozwolonych
Wysokość kar za nieprzestrzeganie zasad segregacji może sięgać nawet 500 złotych za jednorazowe naruszenie. W poważniejszych przypadkach sprawa może trafić do sądu, gdzie kara może sięgać nawet kilku tysięcy złotych.
Dlaczego kontrole są istotne? Eksperci zajmujący się gospodarką odpadami podkreślają, że zaostrzone kontrole są niezbędne, aby Polska mogła osiągnąć wymagane przez Unię Europejską poziomy recyklingu i przygotowania do ponownego użycia odpadów komunalnych.
Według najnowszych danych, właściwa segregacja odpadów pozwala na zwiększenie ilości materiałów poddawanych recyklingowi oraz może prowadzić do optymalizacji kosztów systemu gospodarki odpadami w dłuższej perspektywie.
Działania kontrolne mają nie tylko charakter represyjny, ale przede wszystkim edukacyjny. Ich celem jest uświadomienie mieszkańcom wagi prawidłowej segregacji odpadów i jej wpływu na środowisko naturalne oraz koszty funkcjonowania systemu gospodarki odpadami.