Od 5 lipca 2025 roku w Polsce obowiązują nowe, bardziej rygorystyczne przepisy dotyczące sprzedaży i używania e-papierosów oraz woreczków nikotynowych. Nowelizacja ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych rozszerza dotychczasowe zakazy oraz doprecyzowuje definicje, co ma na celu skuteczniejsze ograniczenie dostępu do tych produktów osobom niepełnoletnim.
Zakaz sprzedaży i używania e-papierosów bez nikotyny
Dotychczasowe przepisy zabraniały sprzedaży e-papierosów z nikotyną osobom poniżej 18 roku życia. Jednak luka prawna pozwalała na swobodny dostęp do e-papierosów beznikotynowych, które nie były traktowane jako wyroby tytoniowe. Od teraz to się zmienia.
Nowelizacja wprowadza jednoznaczną definicję e-papierosów, obejmującą zarówno te zawierające nikotynę, jak i beznikotynowe odpowiedniki. Oznacza to, że:
- Sprzedaż wszystkich e-papierosów osobom poniżej 18 lat jest zakazana.
- Zakaz palenia obejmuje również e-papierosy bez nikotyny – nie będzie można ich używać w przestrzeniach objętych dotychczasowym zakazem palenia.
Nowe przepisy będą egzekwowane przez Inspekcję Handlową, która zajmie się kontrolą przestrzegania regulacji przez przedsiębiorców.
Zakazy obowiązujące w przestrzeni publicznej
Zgodnie z obowiązującym prawem, zarówno tradycyjny tytoń, jak i e-papierosy (z nikotyną i bez) nie mogą być używane w takich miejscach jak:
- przystanki komunikacji publicznej,
- restauracje i lokale gastronomiczne,
- uczelnie, szkoły i przedszkola,
- place zabaw oraz inne przestrzenie przeznaczone dla dzieci.
Dr Wojciech Rożdżeński, adiunkt na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego, zwrócił uwagę, że dotychczas zakaz używania e-papierosów bez nikotyny był jedynie fakultatywny i wprowadzany lokalnie – np. przez samorządy w regulaminach bibliotek. Od 5 lipca przepisy obowiązują jednolicie w całym kraju.
Woreczki nikotynowe z nowymi ograniczeniami
Nowelizacja ustawy wprowadza także regulacje dotyczące woreczków nikotynowych, które do tej pory nie były jednoznacznie ujęte w przepisach. Od teraz:
- Zakazana jest ich sprzedaż osobom poniżej 18. roku życia.
- Na opakowaniach woreczków musi się znaleźć ostrzeżenie zdrowotne zajmujące 30% powierzchni, drukowane czarną czcionką na białym tle.
- Zawartość nikotyny w woreczkach nie może przekraczać 20 mg/g.
Co istotne, woreczki nikotynowe nie będą mogły być sprzedawane przez internet ani na odległość, podobnie jak wyroby tytoniowe i e-papierosy. Wyjątek przewidziano do 5 stycznia 2026 roku, kiedy to zakończy się okres przejściowy umożliwiający sprzedaż w automatach i systemach samoobsługowych.
Koniec z promocją i darmowymi próbkami
Nowe przepisy wyraźnie zakazują również promocji i reklamy woreczków nikotynowych. Zabronione jest także:
- oferowanie darmowych próbek,
- częstowanie nieletnich produktami zawierającymi nikotynę – co zostało jasno zdefiniowane jako forma udostępniania.
Zgodnie z opinią dr Rożdżeńskiego, przepisy są wycelowane głównie w sprzedawców i producentów, ale ich stosowanie obejmuje również działania prywatne, takie jak przekazywanie wyrobów nieletnim bezpośrednio.
Obowiązki informacyjne dla sprzedawców
Podmioty prowadzące sprzedaż produktów tytoniowych i nikotynowych muszą w ciągu pół roku od wejścia w życie ustawy umieścić w widocznym miejscu informację o treści:
„Zakaz sprzedaży wyrobów tytoniowych, woreczków nikotynowych, papierosów elektronicznych lub pojemników zapasowych osobom do lat 18.”
To kolejny krok w zaostrzeniu polityki zdrowotnej państwa, ukierunkowanej na ograniczenie dostępności wyrobów nikotynowych wśród młodzieży.
Zmiany wpisują się w szerszą strategię ograniczania uzależnień nikotynowych wśród dzieci i młodzieży. Dotychczasowy brak regulacji dotyczących woreczków nikotynowych czy e-papierosów bez nikotyny był wskazywany jako poważna luka, którą wykorzystała część producentów i dystrybutorów.
Nowelizacja eliminuje tę lukę i ujednolica przepisy, co zdaniem ekspertów może przynieść realne efekty w zakresie profilaktyki zdrowotnej. Dodatkowo ograniczenie sprzedaży internetowej i reklamy uderza w główny kanał dystrybucji tych produktów do młodszych odbiorców.